QubIT, Issue no5, Τεύχος 5ο | Page 50

όταν η Μαλτέζα δημοσιογράφος Daphne Caruana Galizia δολοφονήθηκε μέσα στο παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητό της , οπότε και αποκαλύφθηκε ότι εναντίον της εκκρεμούσαν περισσότερες από 40 αγωγές και μηνύσεις για δυσφήμηση . Ο λόγος της πρωτοφανούς αυτής νομικής επίθεσης ήταν η έρευνά της γύρω από υποθέσεις κυβερνητικής διαφθοράς , οργανωμένου εγκλήματος και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες , με αποκορύφωμα τις αποκαλύψεις για το σκάνδαλο των “ Panama Papers ”.

Σύμφωνα με παγκόσμια έρευνα του 2020 , το 73 % των δημοσιογράφων έχουν απειληθεί με προσφυγή στο δικαστήριο εξαιτίας των πληροφοριών που έχουν δημοσιεύσει ( Coughtrie & Ogier , 2020 ).

Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού CASE κατά των SLAPPs , από το 2010 ως το 2023 έχουν καταγραφεί 820 υποθέσεις στην Ευρώπη , εκ των οποίων οι 161 μέσα στο 2022 , ενώ κάθε χρόνο ο αριθμός αυξάνεται ( CASE , 2023 ).

Ωστόσο επισημαίνεται ότι οι αριθμοί αυτοί δεν είναι αντιπροσωπευτικοί , καθώς υπολογίζεται ότι μεγάλος αριθμός υποθέσεων δεν φτάνει μέχρι τις δικαστικές αίθουσες ή δεν αναφέρονται από τους θιγόμενους .

Βασικό χαρακτηριστικό των SLAPPs είναι η ανισότητα στην κοινωνική και οικονομική ισχύ μεταξύ των διαδίκων που μοιάζει με τη μάχη Δαβίδ και Γολιάθ . Έτσι , στη θέση των εναγόντων βρίσκονται κατά κανόνα μεγάλες εταιρείες , κραταιοί επιχειρηματίες ή δημόσιοι αξιωματούχοι υπό την ιδιότητα του ιδιώτη , ενώ σε εκείνη των εναγομένων ερευνητές δημοσιογράφοι , ακτιβιστές , μέλη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών , μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος , ακόμη και ακαδημαϊκοί . ( Τσιλιγιάννης , 2023 ).

Το αντικείμενο των αγωγών συνήθως σχετίζεται με τη συκοφαντική δυσφήμηση , ωστόσο αφορούν και παραβιάσεις άλλων κανόνων ή δικαιωμάτων ( π . χ . της νομοθεσίας για την προστασία των δεδομένων ή της ιδιωτικής ζωής ). Ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης πολλές χώρες χρησιμοποίησαν υπάρχουσες νομοθεσίες ή θέσπισαν νέες ρυθμίσεις προκειμένου να παρεμποδίσουν , κατηγορήσουν , συλλάβουν , ακόμη και να φυλακίσουν επαγγελματίες των μέσων με πρόφαση την εθνική ασφάλεια ή τη διασπορά ψευδών ειδήσεων . ( Papadopoulou & Maniou , 2024 ).

· δυσανάλογος , υπερβολικός ή παράλογος χαρακτήρας της αξίωσης ή μέρους αυτής

· ύπαρξη πολλαπλών αξιώσεων που προβάλλει ο ενάγων σε σχέση με παρόμοια ζητήματα

· εκφοβισμός , παρενόχληση ή απειλές από την πλευρά του ενάγοντος ή των εκπροσώπων του πριν από την κίνηση της δικαστικής διαδικασίας . ( Σύσταση ΕΕ 2022 / 758 )

50