Μέσα σε αυτόν τον ωκεανό πληροφοριών και τον ωκεανό πολιτισμικών αγαθών είναι δύσκολο να
βρει κανείς αυτό που τον ενδιαφέρει.
Q- interviews
QUBIT 107
Η διαφορά λοιπόν είναι ότι στην προ-διαδικτύου εποχή υπήρχε μια σπανιότητα (rareté), μια δυσκολία πρόσβασης σε πολιτιστικά περιεχόμενα. Για παράδειγμα, αν κάποιος άκουγε στο ραδιόφωνο μια είδηση και επιθυμούσε να μάθει παραπάνω πρά-
γματα πάνω στο θέμα θα έπρεπε να αγοράσει μια εφημερίδα από το περίπτερο ή να πάει σε μια βιβλιοθήκη να αναζητήσει κάποιο βιβλίο. Αν δεν έβρισκε το βιβλίο που ήθελε θα έπρεπε να το παραγγείλει, να περιμένει κλπ. Όλα αυτά δημιουργούσαν μια οικονομία της "σπανιότητας" ("économiedelarareté"). Εκεί ακριβώς στηρίχθηκε το γενι-
κότερο οικονομικό κοινωνικό μοντέλο των πολιτισμικών βιομηχανιών, με την έννοια ότι η δουλειά της βιομηχανίας των εφημερίδων για παράδειγμα, ήταν να παράγει αντι-
κείμενα πάνω στα οποία εγγραφόταν η πληροφορία και το πολιτισμικό περιεχόμενο και
να ελέγχει τα δίκτυα παραγωγής και διανομής αυτής της πληροφορίας.
Το Διαδίκτυο έφερε το αντίστροφο. Εκεί δηλαδή όπου υπήρχε μια σπανιότητα αυτών των αγαθών, βρεθήκαμε σε μια κατάσταση που υπάρχει πληθώρα. Οποιαδή-
ποτε στιγμή, ο οποιοσδήποτε επιθυμεί να μάθει κάτι, να διασταυρώσει ή να εμβα-
θύνει σε ένα γεγονός μπορεί να βρει με μεγάλη ευκολία εκατομμύρια πηγές στο διαδίκτυο. Το πρόβλημα λοιπόν της σπανιότητας μεταφέρθηκε από τα πολιτισμικά αγαθά στην προσοχή του χρήστη, με την έννοια ότι είναι τόσο το περιεχόμενο το οποίο είναι προσβάσιμο που ένας φυσιολογικός εγκέφαλος δεν μπορεί να το εξα-
ντλήσει μόνος του. Μέσα σε αυτόν τον ωκεανό πληροφοριών και τον ωκεανό πολιτισμικών αγαθών είναι δύσκολο να βρει κανείς αυτό που τον ενδιαφέρει, είτε αυτό είναι μια είδηση, ένα τραγούδι, μια ταινία, οτιδήποτε. Σε αυτό έγκειται μια από τις βασικές λειτουργίες του διαδικτύου την οποία ονομάζουν οι οικονομολόγοι από παλαιότερα και είναι μια έννοια που χρησιμοποίησα κι εγώ: η πληροφοριακή διαμεσολάβηση. Η δημιουργία δηλαδή εργαλείων ή υπηρεσιών που μέσα σε αυτόν τον ωκεανό προσφοράς πολιτισμικών αγαθών θα επιλέξουν αυτό που υποτίθεται αντιστοιχεί στο ενδιαφέρον και την ανάγκη του κάθε χρήστη. Αυτή η διαμεσο-
λάβηση είναι μια κεντρική λειτουργία του διαδικτύου γιατί λύνει το βασικό πρό-
βλημα στο οποίο αναφέρθηκα, με αυτήν την έννοια είναι μια πολύ θετική λειτου-
ργία η οποία διευκολύνει την ζωή του κάθε χρήστη.
Να σημειώσουμε εδώ ότι αυτή η διαμεσολάβηση με τεχνικά μέσα υπάρχει ήδη από την δεκαετία του 60-70 και αναπτύχθηκε κυρίως μέσω μηχανών αναζήτησης που εί-
χαν εγκατασταθεί σε βιβλιοθήκες. Εκεί λοιπόν έγιναν οι πρώτες μηχανές αναζή-
τησης που έπαιρναν όλους τους τίτλους των βιβλίων και έψαχναν λέξεις κλειδιά προκειμένου να βρουν τα αντίστοιχα βιβλία. Αυτή η λογική μεταφέρθηκε σιγά σιγά στο διαδίκτυο και το τελικό στάδιό της ήταν τα ψηφιακά μέσα κοινωνικής δικτύ-