Ψηφιακή Αγορά
& Οικονομία
QUBIT 51
πραγματικότητας, σύμφωνα με την οποία η κεντρο-
θετημένη και άρα συγκεντρωτική αρχιτεκτονική των ηλεκτρονικών υποδομών που ορίζουν τα χαρα-
κτηριστικά της ψηφιακής ροής του χρήματος, εξα-
σφαλίζει σε συγκεκριμένα ενδιαφερόμενα μέρη, με απολύτως συγκεκριμένα συμφέροντα, τον έλεγχο των οικονομικών συναλλαγών, σε παγκόσμια κλίμα-
κα.
Ο τρόπος με τον οποίο συμβαίνει αυτό είναι, μάλλον, σαφής, για όποια ασχολείται στοιχειωδώς με τις σύ-
γχρονες τάσεις στο τεχνολογικό και επικοινωνιακό πεδίο. Όπως παρατηρεί, σχετικά, η/ο Ziggy Stardust, «Η “ηλεκτρονική πληρωμή” αφήνει υποχρεωτικά ίχνη· δημιουργεί data. Τα δεδομένα των πληρωμών για αγορές λιανικής (τα ποσά, τα είδη, η ώρα, το μέρος, η ταυτότητα του αγοραστή…) άρχισαν να γίνονται πολύτιμη πρώτη ύλη για τις διαφημιστικές
(απ' την στιγμή που μπορούσαν να κάνουν εξατομικευμένες προβολές στα κινητά των υπηκόων...) αλλά και για το σύμπλεγμα της ασφάλειας», καταδεικνύοντας, στο απόσπασμα, τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη: κράτος και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Η παράμετρος που έχει σημασία, εδώ, και που συνδέει τα δύο αποσπάσματα με το παράδειγμα της Ινδίας, είναι το γεγονός πως, απομακρυνόμενες από τον «πρώτο καπιταλιστικό κόσμο», πηγαίνουμε σε χώρες και κοινωνίες με μεγαλύτερα ποσοστά πολιτών εκτός τραπεζικού συστήματος. Αυτή η «διαφεύγουσα πρώτη ύλη», όπως την περιγράφει στο κείμενο της/του η/ο Stardust, στέκεται εμπόδιο και, αν μη τι άλλο, παρακωλύει τη διαδικασία επέκτασης του διεθνούς εμπορίου και, ασφαλώς, την προ-
σπάθεια εμβάθυνσης του κρατικού ελέγχου πάνω στους πληθυσμούς.
Υπό το πρίσμα αυτό, μπορούμε με ασφάλεια να ισχυριστούμε πως αυτό που, στην πραγματικότητα, ήθελε να καταφέρει το ινδικό κράτος ήταν να ελέγξει την οικο-
νομική ζωή των πολιτών, οι δραστηριότητες των οποίων λαμβάνουν χώρα εκτός του φάσματος και της δυνατότητας ελέγχου της εξουσίας, μακριά δηλαδή από τις τρά-
πεζες και την εφορία.
Πηγές: (2013) Assange, J., Cypherpunks. Η ελευθερία και το μέλλον του διαδικτύου, Ποιότητα: Αθήνα.
Περιοδικό Cyborg, «cashless: το χρήμα σαν cloud», τεύχος 18, σελ. 79-82
Μαριλένα Κατσαρού