Παραπληροφόρηση και
Ρητορική του Μίσους
τηματολόγιο δόθηκε και στην ομάδα ελέ-
γχου.
Στα αποτελέσματα φάνηκαν μικρές δια-
φορές, που φανέρωναν ότι η πειραματική ομάδα αμφέβαλε πολύ πιο συχνά για την αξιοπιστία των ειδήσεων που τους δίνο-
νταν. Με λίγα λόγια η ενεργός παραγωγή των fake news, βοήθησε στην καλύτερη αναγνώριση τους σε μετέπειτα στάδιο. Επίσης, η θεματολογία των ερωτήσεων (μεταναστευτικό), ήταν διαφορετική από αυτήν των μετέπειτα ερωτηματολογίων. Έτσι οι μαθητές έπρεπε να μάθουν σε ένα γενικότερο πλαίσιο πώς να αναγνωρί-
ζουν την ψευδή είδηση, σε αντίθεση με το παθητικό διάβασμα πολλών ειδήσεων μιας συγκεκριμένης θεματολογίας, για την δημιουργία "ανοσίας" του αναγνώ-
στη.
Η δουλειά των δύο ερευνητών ήταν πιλο-
τική, ήταν δηλαδή ένα πείραμα για το
πώς μπορεί το νεαρό κοινό να εξοικει-
ωθεί με την παραπληροφόρηση μέσα από την παραγωγή ψευδών ειδήσεων. Συνε-
πώς τα αποτελέσματα δεν έχουν τη βαρύ-
τητα μιας ολοκληρωμένης έρευνας, κάτι που παραδέχονται και οι ίδιοι οι ερευνη-
τες. Αρχικά το δείγμα που χρησιμοποι-
ήθηκε ήταν πολύ μικρό και χωρισμένο ανισομερώς σε δύο ομάδες (πειραματική ομάδα - 57, ομάδα ελέγχου - 38). Τέλος, θα πρέπει η έρευνα να επαναληφθεί σε ένα μεγαλύτερο δείγμα, με πολλές επανα-
λήψεις, πάνω σε διαφορετικά θέματα της επικαιρότητας, έτσι ώστε να μπορέσει να γίνει μια συστηματική καταγραφή της προόδου των μαθητών. Από τα αποτελέ-
σματα καταλαβαίνουμε ότι μέσα από δια-
φορετικές μορφές μάθησης, μπορούν όντως οι αναγνώστες να αποκτήσουν μια ορισμένη "ανοσία" στην παραπληρο-
φόρηση, όμως η υπεροχή της ενεργούς από την παθητική μάθηση δεν έχει απο-
δειχθεί ακόμα.
QUBIT 20
Άλκηστη Μιχαλοπούλου
Πηγή: Roozenbeek, J., & Van Der Linden, S. (2019). The fake news game: actively inoculating against the risk of misinformation. JournalofRiskResearch, 22(5), 570-580.
Η παραπληροφόρηση
σε καιρούς επισφάλειας
δοσης μίας ασθένειας ξεπερνά το χρόνο που απαιτείται για να διεξαχθούν ασφαλή επιστημονικά συμπεράσματα σχετικά με αυτήν; Τότε, μάλλον, η παραπληροφό-
ρηση κινδυνεύει να υπονομεύσει την εγκυρότητα ακόμα και των πιο αξιόπι-
στων πηγών.
Η πρώτη έρευνα παγκόσμιας κλίμακας
Το ζήτημα των ψευδών ειδήσεων έχει πλέον πάρει διαφορετικές διαστάσεις μετά την ραγδαία εξάπλωση του Covid-19 σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η πανδημία αποτελεί το θέμα της επικαιρότητας που μονοπωλεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον και τα μέσα έχουν αναλάβει τον κρίσιμο ρόλο της μετάδοσης του επιστημονικού λόγου. Τι γίνεται, όμως, όταν η ταχύτητα μετά-