alle gebruikers * hoog thc-gehalte:**
Bedrocan ® laag thc-gehalte:** Bedrobinol ®/ simm ® combinatie van thc + cbd:** Bediol ®
totaal( n =) 5250 2136 1933 438 gebruikte comedicatie(%)
pijnmedicatie |
2801( 53,4) |
1119( 52,4) |
1072( 55,5) |
220( 50,2) |
–– non-opioïde |
2125( 40,5) |
814( 38,1) |
841( 43,5) |
168( 38,4) |
–– zwak opioïde |
1147( 21,8) |
470( 22,0) |
423( 21,9) |
99( 22,6) |
–– sterk opioïde |
1114( 21,2) |
476( 22,3) |
430( 22,2) |
95( 21,7) |
hiv-medicatie 48( 0,9) 24( 1,1) 9( 0,5) 4( 0,9) oncolytica 139( 2,6) 66( 3,1) 50( 2,6) 9( 2,1) medicatie bij misselijkheid 806( 15,4) 337( 15,8) 335( 17,3) 68( 15,5) glaucoommedicatie 116( 2,2) 49( 2,3) 40( 2,1) 10( 2,3)
Tabel 2 Gebruik van comedicatie per cannabisvariëteit. * Alle gebruikers van wie comedicatiegegevens beschikbaar waren( alleen patiënten uit de sfk-database). ** De exacte thc- en cbd-gehaltes worden in de paragraaf‘ Medicinale cannabis: gegevensverzameling’ genoemd.
coom( specifieke glaucoommedicatie). Andere indicaties, zoals ms of het syndroom van Gilles de la Tourette, zijn niet onderzocht omdat er geen specifieke medicatie voor bestaat die ondubbelzinnig aangeeft wat de indicatie is. In tabel 2 is te zien dat verreweg de meeste patiënten( 53,4 %) een vorm van pijnmedicatie gebruikte, waarvan een flink deel( 43,0 %) een opioïde pijnstiller. Slechts een klein deel van de cannabisgebruikers had comedicatie die wees op kanker of hiv / aids als indicatie. Glaucoommedicatie werd gezien in 2,2 % van de gebruikers, en bij 15,5 % van alle cannabisgebruikers was er gebruik van anti-misselijkheidmiddelen. Uit tabel 2 is verder af te lezen dat er geen wezenlijk verschil leek te zijn in de indicatie voor het gebruik tussen de verschillende cannabisvariëteiten.
Beschouwing Deze gegevens bieden een eerste overzicht van de omvang van het gebruik van cannabis op recept. Het omvat alle gegevens van ten minste 85 % van de Nederlandse openbare apotheken en daarnaast de enige gespecialiseerde cannabisapotheek. Wat ontbreekt, zijn de voorschriften voor medicinale cannabis in ziekenhuizen en instellingen met een eigen apotheek. Verpleeg- en verzorgingshuizen krijgen medicatie in de meeste gevallen geleverd door een openbare apotheek en zijn dus meegenomen. Helaas is uit de apotheekgegevens onbekend welke toedieningsvorm gebruikt werd. De patiënten wordt geadviseerd een inhalator te gebruiken of thee te bereiden. Het is echter onbekend of de cannabis bijvoorbeeld gerookt wordt, wat vanwege de schadelijke effecten van de meegerookte tabak wordt ontraden. Een andere bron voor het verkrijgen van cannabis is natuurlijk de coffeeshop. 13 Recent internationaal onderzoek onder 953 patiënten gaf aan dat de straatmarkt, alsmede het kweken van eigen cannabis, zeer populair blijft, ook onder de patiënten die toegang hebben tot cannabis op recept. 2 De gevonden jaarprevalentie van 5-8 gebruikers per 100.000 personen per jaar is daarom waarschijnlijk een onderschatting van het werkelijke aantal mensen dat cannabis gebruikt op een medische indicatie, omdat een deel de cannabis via andere bronnen verkrijgt. Het is ook veel lager dan in een aantal andere landen met een medisch cannabisprogramma: 35 gebruikers per 100.000 personen voor Canada; 80 per 100.000 voor Israël, terwijl sommige staten van de vs een prevalentie rapporteren van meer dan honderd per 100.000. 14 Het is niet onwaarschijnlijk dat in deze landen het medische cannabisprogramma tevens wordt misbruikt voor recreatieve doeleinden, doordat recreatieve gebruikers zich voordoen als patiënt, meestal met pijn als indicatie. Dit speelt in Nederland veel minder een rol, vanwege de eenvoudige beschikbaarheid van cannabis. Ook de relatief lage gemiddelde dagelijkse dosis( tabel 1) wijst niet op tekenen van misbruik van het programma.
Pijn en misselijkheid waren de meest voorkomende indicaties bij het gebruik van medische cannabis, gebaseerd
Psyfar | juni 2013 | nummer 2 53