Emigracja sezonowa do Niemiec z powiatu wieluńskiego w okresie międzywojennym ...
59
Kolejnym przełomem w uregulowaniu kwestii emigracji sezonowych robotników , było zawarcie 9 grudnia 1926 r . umowy między Polską a Niemcami . Opracowano wówczas następującą procedurę emigracyjną : w okresie od połowy grudnia do Świąt Bożego Narodzenia NCR miała zawiadamiać Urząd Emigracyjny w Warszawie ( UEW ) o przypuszczalnym zapotrzebowaniu na robotników rolnych w poszczególnych krajach związkowych i określać te obszary Polski , z których najbardziej pożądani byliby pracownicy . Następnie UEW w porozumieniu z Wydziałem Pośrednictwa Pracy Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej ( MPiOS ) miał podawać do 15 stycznia NCR powiaty , skąd strona polska przewidywała rekrutację pracowników oraz ich liczbę . Najpóźniej do 1 lutego miało nastąpić spotkanie przedstawicieli NCR i MPiOS w celu ustalenia szczegółów , czyli wysokości kontyngentu , podziału na obwody i technicznej organizacji wyjazdów , na czas od połowy lutego do świąt wielkanocnych , przed Wielkanocą zaś miało się odbyć kolejne spotkanie , na którym zamierzano ustalić harmonogram na okres po świętach i w razie potrzeby następne . Zgodnie z planem , na spotkaniu lutowym NCR miało wysłać PUPP zapotrzebowanie na pracowników , a te miały je podać do publicznej wiadomości wraz z miejscami rekrutacji . Na PUPP został także nałożony obowiązek powiadomienia pracowników , na których niemieccy pracodawcy złożyli imienne zapotrzebowanie oraz mieli zakontraktować ich do pracy . Wyboru robotników mieli dokonywać urzędnicy NCR w obecności urzędników PUPP . Po zakwalifikowaniu do podjęcia pracy robotnik podpisywał umowę skonstruowaną przez Fachową Komisję Rolną i Leśną przy Zakładzie Rzeszy dla Pośrednictwa Pracy i Ubezpieczenia Bezrobotnych ( Fachausschussfür Land- und Forstwirtschaftbei der Reichsanstaltfür Arbeitsvermittlungund Arbeitslosenversicherung ), po zapoznaniu się z nią w obecności pracownika PUPP . Czas po zakwalifikowaniu do wyjazdu nie powinien być , jak ustalono , dłuższy niż sześć tygodni . Pracownicy mieli otrzymać paszporty emigracyjne od władz polskich . Natomiast „ Koszta transportu robotników od niemieckich stacji granicznych , oraz pieniądze na utrzymanie do miejsca pracy , o ile robotnicy nie zabrali ze sobą środków żywnościowych , ponosi pracodawca ” 65 . Była to zatem pierwsza , obejmująca tak szerokie spektrum spraw umowa , zawarta między Polską a Niemcami , która w sposób korzystny dla polskich robotników sezonowych regulowała szereg kwestii , choć strona polska zgłaszała pewne niedociągnięcia 66 .
65
Protokół rozszerzonego , prowizorycznego układu , zawartego na polsko-niemieckich rokowaniach w Berlinie 9 grudnia 1926 r . w sprawie polskiej emigracji sezonowej do Niemiec w roku 1927 , „ Przegląd Emigracyjny ” 1926 , z . 3 / 4 . s . 148 – 154 .
66
Na przykład brak bezpośredniej opieki konsularnej nad pracownikami . Zob .: Posiedzenie Państwowej Rady Emigracyjnej z dnia 26 lutego 1927 r ., „ Przegląd Emigracyjny ” 1927 , z . 1 , s . 29 – 30 .