Muzyczne tajemnice Poznania – kino Słońce i jego wyjątkowe organy
39
tego w niszy odnotowano także oświetlenie organów 55 . Kolejne elementy instrumentu znajdowały się w dolnej części sceny ( Bühneunten ): żelazna drabina o długości 1,75 m we wnętrzu organów , pięć popsutych akumulatorów przeznaczonych do zasilania instrumentu , dwa prostowniki do ładowania marki Philips oraz same organy wraz z dmuchawą 56 . Tylko z tego dokumentu można wywnioskować , że instrument w wyniku uszkodzenia kontuaru nie nadawał się do użytku .
Z kolei dokument z 1944 r . w punkcie wyliczającym majątek , znajdujący się w dolnej części sceny ( Bühneunten ), odnotował obecność organów elektro- -pneumatycznych w zestawie z kontuarem , ławką , silnikiem oraz drabiną 57 . W spisie tym kontuar nie dość , że wzmiankowany jest w innym miejscu niż we wcześniejszym inwentarzu , to dodatkowo nie wspomniano o jego uszkodzeniu , co mogłoby wskazywać na fakt naprawy . Do remontu zapewne nie doszło , gdyż inny inwentarz stanowiący powtórzenie niniejszego spisu majątku , wskazuje na trwające nadal uszkodzenie elementów składowych organów przez wcześniejsze źle prowadzone naprawy 58 . Ten sam dokument każe poddać w wątpliwość możliwość przeniesienia kontuaru , gdyż w dodatkowym spisie organy wraz z kontuarem i pozostałymi przynależnościami wzmiankowane są w punkcie opisującym niszę koncertową . Wynika z tego , że organy wraz z kontuarem potraktowano jako całość , wyceniając je na 12 000 RM 59 .
Podczas działań wojennych budynek kina został uszkodzony w sześćdziesięciu procentach . Najbardziej ucierpiała część , w której znajdowała się widownia ze sceną i balkonem . Architekt Stefan Sawicki , który przeprowadził ekspertyzę zniszczonego budynku , stwierdził , że scena i mury tej części gmachu w większej części nie istnieją 60 . Polski Związek Zachodni w Poznaniu dążył do odbudowy kina , w tym celu wydzierżawił nawet pozostałości kina od prawowitego właściciela Stefana Kałamajskiego , jednakże działanie władz centralnych , które również były zainteresowane odbudową kina , sprawiło , że do inwestycji nie doszło 61 .
O powojennych losach organów dokumenty milczą . Przebadany dotychczas materiał nie daje żadnej odpowiedzi w tej kwestii , pozwala jednak
55
APP , UPP , sygn . 13112 Wertgutachten über das zum Filmtheater Deli („ Słońce “) in Posen gehörige Inventar ., k . nlb .
56
Tamże , k . nlb . Należy tu przypomnieć , że organy znajdowały się powyżej sceny w specjalnym pomieszczeniu . Dlaczego zostały wymienione w tym miejscu – nie sposób uzasadnić .
57
APP , UPP , sygn . 13110 Kino „ Deli ” ( Słońce ), Posen , k . nlb .
58
Tamże .
59
Tamże .
60
APP , Polski Związek Zachodni w Poznaniu , sygn . 647 Sprawa sporna ze Stefanem Kałamajskim , s . 17 .
61
Tamże , s . 46 , 52 – 53 .