34 Adam Konrad Bigosiński
Fot . 2 . Ludomir Szeliga ( Budziński ) przy kontuarze organów kinowych . Fot . Konrad Hoffman
Źródło : „ Jlustracja Polska ” z 12 sierpnia 1934 , r . 7 , nr 32 , s . 21 mach artykułu nie można opisać instrumentu tak szczegółowo , jak na to zasługuje . Skupił się on zatem tylko na najważniejszych faktach . Początkowo Budziński opisał stół gry , który określił „ mózgiem ” całych organów 39 . Składał się on z trzech manuałów oraz klawiatury pedałowej . W skład kontuaru wchodziły także „ urządzenia włączające lub wyłączające różne barwy głosowe piszczałek i akustyczne efekty kinowe ”. Dalsza część opisu autora skupia się na wnętrzu kontuaru , które stanowił „ wielki labirynt rurek pneumatycznych , kabli i tajemniczych aparatów ” 40 . Obecność tych wszystkich urządzeń wynikała z zastosowania elektro-pneumatycznej traktury gry i rejestrów . Powietrze do organów dostarczane było przez wentylator elektryczny . Organy wyposażone były we własny zestaw akumulatorów , które w razie przerwy w dostawie energii dostarczały prąd do zasilenia instrumentu 41 . W dalszych akapitach Szeliga skupił się na wnętrzu organów , które znajdowało się w osobnym pomieszczeniu z boku sceny . Całość ukryta była za złotą kratą , ozdobionej w centralnej części wizerunkiem słońca z promieniami . Instrument składał się z około 2000 piszczałek wykonanych głównie z drewna i cynku . Największa i najmniejsza piszczałka otrzymały swoje nazwy : „ Goliat ” mierzył prawie 4,5 m , „ Dawidek ” zaś niespełna 3 cm . Duże , drewniane piszczałki porównywane były do „ amerykańskich niebotyków ”. Inne miały przypominać i naśladować dźwiękiem saksofon 42 . W poznańskich organach kinowych zastosowano także szereg urządzeń mających na celu imitację niektórych dźwięków życia codziennego , m . in . karabin maszynowy ( zbudowany z mieszka , pałeczki i rezonatora ); kukułkę ( dwie małe piszczałki ); dzwony ( płytki stalowe ); świergot ptaków ( 26 rozstrojonych piszczałek );
39
L . C . Szeliga , 2500 metrów rur . Tajemnice organów kinowych , „ Jlustracja Polska ” z 12 sierpnia 1934 , r . 7 , nr 32 , s . 20 – 21 .
40
Tamże , s . 21 .
41
Tamże .
42
Tamże , s . 21 – 22 .