78
Grażyna Tyrchan, Marek Szczepaniak
zaczęły przygotowywać imprezy o podobnym charakterze realizowane najczęściej samodzielnie i w oparciu tylko o własny zasób 22. Coraz częściej włączają się też w imprezy o charakterze ogólnopolskim i europejskim typu Międzynarodowy Dzień Archiwów, Europejskie Dni Dziedzictwa, Dzień Przedsiębiorczości. Ta ostatnia, jako przeznaczona głównie dla młodzieży szkolnej kwalifikuje się do włączenia jej do działalności oświatowej archiwów 23.
Działalnością wartą szerszego rozpropagowania podejmowaną w niektórych archiwach jest edycja źródeł archiwalnych przygotowywanych specjalnie dla młodzieży szkolnej na potrzeby organizowanych dla niej konkursów, lekcji archiwalnych lub innych imprez. Chociaż edycja taka nie musi spełniać kryteriów stawianych edycjom naukowym, to powinna spełniać wymogi, które umożliwią uczniowi zapoznanie się z treścią źródła. Przygotowanie edycji źródłowej na potrzeby szkolne nie oznacza mniejszego nakładu pracy do jej przygotowania. Nie wystarczy przeprowadzenie samej kwerendy i umieszczenie opisu archiwalnego, ale należy także dokonać tłumaczenia źródła i wyjaśnić pojęcia obce dla współczesnego ucznia. Chociaż edycje te są przeznaczone do zamkniętego kręgu odbiorców nie można wykluczyć, że po ich wykorzystaniu trafią również do rąk osób bardziej lub mniej profesjonalnie zainteresowanych tematyką. Z tego względu, wskazane jest zachowanie jak najdalej idącej staranności przy ich przygotowywaniu.
Inspirującą metodą dydaktyczną zdobywającą w ostatnich latach w środowisku szkolnym coraz większą popularność jest metoda projektu. Łączy ona ze sobą różne formy pracy dydaktycznej, na których realizację zwrócono uwagę już wyżej. Praca taką metodą wymaga od przygotowującego scenariusz znacznie większego nakładu pracy niż w przypadku zastosowania tylko jednej z form. Być może z tego powodu udział archiwów w zastosowaniu tej metody ma miejsce najczęściej we współpracy z innymi instytucjami, co zapewnia podział zadań. Współpraca ze szkołami przy pracy metodą projektu jest szczególnie warta polecenia. Wybierając temat projektu nauczyciel zakłada najczęściej, że źródła archiwalne będą tylko jednym z elementów poznawanych przez uczniów. W przypadku inicjatywy, która wyjdzie ze strony archiwistów akta będą, o ile nie jedynym, to dominującym źródłem zdobywania informacji. Lektura sprawozdań i stron internetowych nasuwa wniosek, że metoda projektu jest coraz częściej realizowana. W rzeczywistości jednak trudno jest stwierdzić, które z projektów wymienianych w tych źródłach są rzeczywistymi projektami w rozumieniu przyjętym w nomenklaturze oświatowej.
Wymienione wyżej metody aktywizujące, choć preferowane przez środowiska pedagogiczne, w działalności edukacyjnej archiwów stosowane są niezbyt często.
22
Jako przykład służyć może impreza organizowana rzez Archiwum Państwowe w Poznaniu pt. „ Popołudnie z dokumentem”.
23
„ Dzień przedsiębiorczości” polega na nieformalnym zatrudnieniu ucznia, który w trakcie swojej „ pracy zawodowego archiwisty” zapoznaje się w sposób praktyczny z czynnościami wykonywanymi na co dzień przez profesjonalistów na różnych stanowiskach pracy.