174
Recenzje i noty bibliograficzne
Do niewątpliwych walorów opracowania należy także jego bardzo przemyślany układ pozwalający na ukazanie kolejno wszystkich zagadnień, z jakimi zetknąć się można prowadząc kancelarię parafialną oraz prowadząc czy też porządkując archiwum kościelne. Publikacja składa się z pięciu rozdziałów, w których kolejno przedstawiono: I. Archiwa, ich zadania i dzieje, II. Najważniejsze pojęcia i zasady oraz podstawy prawne postępowania z dokumentacją, III. Zarządzanie dokumentacją i organizacja pracy kancelarii parafialnej, IV. Archiwum parafialne, V. Zadania archiwum parafialnego. Każdy z nich przedstawia naprawdę niezbędne wiadomości, bowiem poradnik w tej części liczy zaledwie 96 stron tekstu. Zwraca przy tym uwagę bardzo kompetentne wyjaśnienie relacji zachodzących pomiędzy polskim prawem archiwalnym( w szczególności zastosowanie terminu „ narodowego zasobu archiwalnego”) a przepisami archiwalnymi Kościoła i zasobami jego archiwów.
Jest to praca znakomicie osadzona nie tylko w realiach współczesnych kancelarii i archiwów parafialnych – godne podkreślenia są ponadto odniesienia wielu zagadnień do przeszłości. Szczególnie wartościowe są ponadto fragmenty pracy ukazujące kształtowanie się „ polityki archiwalnej” Kościoła powszechnego oraz Kościołów partykularnych. Pochwalić tez należy bardzo dobry dobór przedstawionych w aneksie załączników( s. 97-133), które znakomicie uzupełniają treść wykładu. Szczególnie wartościowe jest opublikowanie pochodzącego z 1867 r. planu registratury plebańskiej dla Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej, jednego z najstarszych dokumentów tego typu w Polsce, ułatwiającego prowadzenie kancelarii i przechowywanie w niej dokumentacji. W części informacyjnej znalazł się wykaz ważniejszych archiwów kościelnych i państwowych w Polsce, który pozwala na orientację w zupełnie przyzwoicie rozwiniętej już sieci historycznych archiwów kościelnych w naszym kraju. W następnych wydaniach poradnika za wskazane uważam zamieszczenie również adresów archiwów zakonnych. Bardzo użyteczny charakter ma także bibliografia, na którą składają się akty normatywne i zbiory przepisów dotyczące archiwów państwowych i kościelnych w Polsce oraz starannie dobrana literatura przedmiotu.
Podkreślić należy, że wykład autora publikacji prowadzony jest dobrym językiem znamionującym znakomitą znajomość opisywanych zagadnień i problemów. Co ważne postarał się przy tym, by problematyka kancelarii i archiwum parafialnego przedstawione zostały w sposób zrozumiały nawet dla tych, którzy dotychczas mieli z podobnymi zagadnieniami niewiele wspólnego.
Podobnie jak inni czytelnicy poradnika, który wyszedł spod pióra ks. Leszka Wilczyńskiego z pełnym przekonaniem podpisuję się pod słowami Arcybiskupa Metropolity Poznańskiego Stanisława Gądeckiego, który w słowie do omawianego wydawnictwa stwierdził, że „ ABC kancelarii i archiwum parafialnego w bardzo przystępny, a zarazem fachowy sposób przedstawia wszystko to, co powinna wiedzieć osoba prowadząca kancelarię i archiwum kościelne. Jest to praktyczne