165
POZNAŃSKI ROCZNIK ARCHIWALNO-HISTORYCZNY ROCZNIK XVI( 2013)
RECENZJE I NOTY BIBLIOGRAFICZNE
Agnieszka R o s a, Funkcja edukacyjna archiwów, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa 2012, ss. 317.
Autorka w pierwszym rozdziale swojej pracy omawia funkcję edukacyjną archiwów na tle innych ich funkcji, a także ich działalność edukacyjną związaną z realizacją zadań wynikających z tejże funkcji. Według twierdzenia autorki funkcja i działalność edukacyjna staną się w przyszłości najważniejszymi zadaniami archiwów wobec potrzeb demokratycznego społeczeństwa informacyjnego. W dotychczasowej literaturze przedmiotu funkcja edukacyjna archiwów była i jest ukazywana zazwyczaj jako włączenie tych placówek w proces wychowawczy społeczeństwa z zadaniem utrwalania pamięci tego społeczeństwa o własnej historii, a także jako współpraca archiwów ze szkołami i nauczycielami, natomiast działalność edukacyjna utożsamiana bywa na ogół z tym samym zakresem prac archiwalnych, jaki dotychczas określany był terminem „ działalności popularyzatorskiej”, a jeszcze wcześniej( w PRL) „ pracą kulturalno-oświatową”. Działalność edukacyjna rozumiana jest także jako inspirowanie różnych odbiorców do trwającego całe życie odkrywania historii, jako rozwijanie świadomości obywatelskiej i świadomości narodowego dziedzictwa oraz informowanie obywateli o sposobie wykorzystania źródeł historycznych dla własnych potrzeb. Natomiast w rozumieniu autorki funkcją edukacyjną archiwów jest ich wszechstronne oddziaływanie edukacyjne na społeczeństwo, odnoszące się zarówno do uczniów wszelkiego rodzaju szkół, jak i do całego dorosłego społeczeństwa w celu wyedukowania go w zakresie metod docierania do informacji i sposobów jej wykorzystywania. Autorka rozpatruje także wzajemne relacje pomiędzy działalnością edukacyjną archiwów a ich działalnością informacyjną mającą na celu rozpowszechnianie informacji o archiwum i o jego zasobie poprzez pomoce archiwalne, publikacje, konferencje itp. i podkreśla, że funkcja edukacyjna archiwów realizowana jest także poprzez ich działalność informacyjną. Podobnie rzecz się ma z działalnością promocyjną archiwów, nastawioną na budowanie pozytywnego wizerunku tych instytucji, gdyż poprawnie prowadzona działalność edukacyjna ma jednocześnie wymiar promocyjny. Promocja archiwów ma doprowadzić do tego, aby jawiły się one jako instytucje otwarte, chętne do współpracy z każdym użytkownikiem, oferujące przedsięwzięcia dostosowane do wymogów nowoczesnego społeczeństwa, co jest możliwe do osiągnięcia poprzez działalność edukacyjną.