128
Artur Bądkowski
łalność ta spotkała się z ostrą reakcją ze strony władz centralnych. Uznano to za zbyt samodzielne działanie. Takie dane mogły być opracowywane przez centralę, a nie lokalne komitety.
Szczególnie ostra reakcja miała miejsce po zorganizowaniu takich badań już po wprowadzeniu stanu wojennego. Chodziło o ustalenie, jak mieszkańcy Wielkopolski to przyjęli. W materiałach archiwalnych wytworzonych przez pracowników wydziału polityczno-społecznego zachowały się „ Pytania pomocnicze do rozeznania nastrojów społecznych w zakładach pracy”, które 14 grudnia 1981 r. miały umożliwić ocenę nastrojów społecznych. Ankieterzy mieli uzyskać informacje na następujące tematy: 1. Czy ogłoszenie stanu wojennego było konieczne? 2. Jaka jest przewidywana reakcja społeczeństwa / partyjni i bezpartyjni /? 3. Na ile ten stan według oczekiwań społecznych zagwarantuje spokojne święta i normalną produkcję? 4. Jakie podstawowe objawy wynikające ze stanu wojennego zgłaszają członkowie załóg? 5. Co członkowie PZPR i organizacje partyjne powinny robić dalej w tej sytuacji? 6. Jaka jest reakcja na wystąpienie prymasa Glempa? 7. Co sądzą pracownicy o reakcjach z zagranicy na wydarzenia w Polsce? 10
Niestety nie zachowały się wyniki tego sondażu, ale już samo zadanie tego rodzaju pytań musi dziwić. Te działania pracowników KW PZPR w Poznaniu zwróciły uwagę wojskowego kontrwywiadu. Służby uznały to za przejaw podważania zasadności wprowadzenia stanu wojennego. Sam Edward Skrzypczak domyślał się, że Wojskowa Służba Wewnętrzna i Służba Bezpieczeństwa, a także KC były informowane o działaniach KW przez pracowników politycznych, którzy byli niezadowoleni z posunięć nowego kierownictwa partyjnego w Poznaniu 11. Wspomnienia Skrzypczaka spisane już po jego odwołaniu, w przededniu jego wyjazdu z kraju, co oczywiście zrozumiałe, stanowią w dużym stopniu próbę jego autorskiego przedstawienia bilansu sukcesów i porażek podczas pełnienia przez niego funkcji I sekretarza KW. Musi jednak budzić zdziwienie otwartość formułowania opinii o ludziach, często ostrych, ale też czasem samokrytyczne próby wyjaśnienia jego niepowodzenia. Rzuca się w oczy brak opisu jego działań w okresie stanu wojennego, co niewątpliwie wynika z próby zaprezentowania siebie jako pragmatycznego lokalnego przywódcy, który chciał usprawnić sposób działania partii, z którą się całkowicie utożsamiał. Najwyraźniej opis działań Skrzypczaka w okresie wprowadzania stanu wojennego kłóciłby się z tym obrazem. Jego klęska miała wynikać z naruszonych układów wewnątrzpartyjnych, jego popularności, która była z zazdrością przyjmowana przez nielojalne, nieprzychylne mu partyjne otoczenie.
10
Tamże, k. 43.
11
„ Krytyka. Kwartalnik Polityczny”, Warszawa 1984, nr 18, s. 134-135, 141.