30
Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα
3 . Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ φΤΩΧΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑδΑ
Ηαύξηση των ενεργειακών τιμών , σε συνδυασμό με τη μείωση των εισοδημάτων ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που πλήττει την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια , έχουν πολλαπλασιάσει τον αριθμό των ευάλωτων νοικοκυριών , εντείνοντας έτσι το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας στη χώρα . Η ενεργειακή φτώχεια δύναται να εκτιμηθεί μέσα από επιστημονικά και κοινωνικά ερευνητικά προγράμματα και μελέτες που διενεργούν πανεπιστήμια , ερευνητικά κέντρα , ινστιτούτα , ιδρύματα , ΚοινΣΕπ , ΜΚΟ , καθώς και από επεξεργασία στοιχείων που προέρχονται από κρατικές υπηρεσίες και δομές , όπως υπουργεία , κοινωνικές υπηρεσίες και παρόχους ενέργειας , δήμους , ευρωπαϊκές και εθνικές στατιστικές και ελεγκτικές αρχές .
Η μεθοδολογία που ακολουθείται στις μελέτες και έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για την καταγραφή των επιπέδων ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα , αλλά και διεθνώς , βασίζεται στην παρακολούθηση ορισμένων δεικτών :
• ποσοστό του εισοδήματος που αφορά στην κάλυψη δαπανών για την ενέργεια ,
• υποκειμενικά ερωτηματολόγια ( βαθμός ικανοποίησης από τις συνθήκες διαβίωσης , εκτίμηση ποσού δαπανών για ενέργεια κ . ά .), και
• ενεργειακή απόδοση των κτιρίων ως ένδειξη για την εκτίμηση της ενεργειακής φτώχειας μέσω των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης ( ΠΕΑ ).
Άλλος ένας παράγοντας που υποδεικνύει την ύπαρξη ενεργειακής φτώχειας στη χώρα μας είναι το χαμηλό εισόδημα 52 , καθώς , λόγω της οικονομικής στασιμότητας και της μείωσης των εισοδημάτων , ένας μεγάλος αριθμός πολιτών δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις αυξημένες , λόγω των φόρων , τιμές της ενέργειας . Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν αυξηθεί στην Ελλάδα περισσότερο από άλλες ευρωπαϊκές περιοχές λόγω κανονιστικών μέτρων ( φόροι , « δικαιώματα » εκπομπών αερίων θερμοκηπίου – περίοδος 2009-2012 ) ή λόγω διακύμανσης των πρώτων υλών ( πετρέλαιο ) ή της τιμής της εισαγόμενης ενέργειας . Ειδικότερα , εκτιμάται ότι οι αυξήσεις στο κόστος ενέργειας , λόγω γενικότερης αύξησης τιμών στα ορυκτά καύσιμα , την περίοδο 2005-2010 κυμάνθηκαν από 0,50 έως 1,35 ευρώ / λίτρο . Αυτός ήταν ένας καθοριστικός παράγοντας που επηρέασε σημαντικά την κατάσταση της ενεργειακής φτώχειας στη χώρα , καθώς η μεγάλη αύξηση στο κόστος οικιακής θέρμανσης οδήγησε σε μείωση της χρήσης του πετρελαίου από το 65,9 % στο 38,1 % 53 , χωρίς παράλληλη εφαρμογή μέτρων αύξησης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας στις περισσότερες κατοικίες . Εκτός αυτού , υπήρξαν και άλλες , γενικές αλλά και ειδικές πολιτικές , οι οποίες αύξησαν την ενεργειακή φτώχεια , όπως για παράδειγμα η αύξηση των φόρων ιδιοκτησίας και η είσπραξή τους μέσω της ΔΕΗ .
52
Η Καθημερινή ( Ιούν . 2016 ): ΕΛΣΤΑΤ : Κάτω από το Όριο της Φτώχειας το 21,4 % των Ελλήνων . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / K1viX5
53
Στοιχεία που κατέθεσε η Δρ Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου , αρχιτέκτων-πολεοδόμος , στο πρώτο εργαστήρι που διοργανώθηκε στο πλαίσιο αυτής της μελέτης , τον Απρίλιο του 2016 .