22
Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα
1.3 . εθνικΟ πλαισιΟ : ΟρισμΟι – νΟμΟθεσια
Στην Ελλάδα , σε εθνικό επίπεδο δεν υπάρχει ακόμη σαφής ποσοτικός ορισμός για την ενεργειακή φτώχεια . Συνήθως , η προσέγγιση που χρησιμοποιείται είναι το ποσοστό του εισοδήματος που δαπανάται για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών σε ετήσια βάση , δηλαδή ενεργειακά φτωχός θεωρείται αυτός που δαπανά πάνω από το 10 % του εισοδήματός του για τις ενεργειακές ανάγκες του , σε συνδυασμό και με κάποια άλλα κοινωνικά , συνήθως , και γεωγραφικά κριτήρια που εφαρμόζονται για την κατανομή των κοινωνικών επιδομάτων . Για παράδειγμα , την προσέγγιση αυτή ακολουθεί στην έρευνά του με θέμα « Έρευνα για την ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα » 38 ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Τμήματος Στατιστικής Επαμεινώνδας Ε . Πανάς , όπου μεταξύ άλλων αναφέρει : « Η ενεργειακή φτώχεια είναι μια κατάσταση του νοικοκυριού που θα πρέπει να πληρώνει περισσότερο από το 10 % του εισοδήματός του για να έχει στο σπίτι του ένα αποδεκτό επίπεδο θερμοκρασίας . Ο ορισμός αυτός περιλαμβάνει όλες τις υπηρεσίες ενέργειας ( π . χ . φωτισμό , κ . λπ .). Με άλλα λόγια , η ενεργειακή φτώχεια συνδέεται με την κατάσταση όπου κάποιος πολίτης δεν έχει τη δυνατότητα να θερμάνει το σπίτι του έτσι ώστε να αισθάνεται υγιής ».
Μια προσπάθεια ορισμού της ενεργειακής φτώχειας έγινε από τον Συνήγορο του Πολίτη : « Ενεργειακή φτώχεια είναι η αδυναμία πρόσβασης στις σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας . Η ενεργειακή φτώχεια ή ενεργειακή ένδεια όπως αναφέρεται επίσης , είναι η κατάσταση ενός νοικοκυριού που αδυνατεί να έχει πρόσβαση στις πλέον βασικές υπηρεσίες ενέργειας για επαρκή θέρμανση , μαγείρεμα , φωτισμό και τη χρήση οικιακών συσκευών . Ένα νοικοκυριό θεωρείται ότι βιώνει ενεργειακή φτώχεια όταν τα μέλη του δεν μπορούν να το κρατήσουν επαρκώς θερμαινόμενο με λογικό κόστος βάσει του εισοδήματός τους ».
O παραπάνω ορισμός προέκυψε έπειτα από τη συμμετοχή του Συνηγόρου του Πολίτη στο πρόγραμμα « Αλληλεγγύη και κοινωνικός αποκλεισ µ ός στην Ελλάδα » 39 , το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το ΕΕΑ Grants ( Νορβηγία ) το 2015 , με κύριο σκοπό , µ εταξύ των άλλων , να διερευνηθεί ο κοινωνικός αποκλεισ µ ός και τα προβλήματα υποβάθμισης που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης σε συγκεκριμένες περιοχές της Αθήνας και του Δυτικού Λεκανοπεδίου .
Παράλληλα , το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας , το οποίο αναπτύχθηκε από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας ( ΚΑΠΕ ), προτείνει μια μεθοδολογία 40 για την αποτίμηση της ενεργειακής φτώχειας η οποία βασίζεται στη στατιστική ανάλυση των ενεργειακών , οικονομικών , δημογραφικών και άλλων χαρακτηριστικών ενός ικανού δείγματος ελληνικών νοικοκυριών από όλη την επικράτεια . Η αποτίμηση της ενεργειακής φτώχειας είναι ένα σημαντικό βήμα για να μπορέσει να στηριχτεί ο ορισμός . Οι μόνες , όμως , διαθέσιμες πληροφορίες για τα επίπεδα της ενεργειακής φτώχειας που υπάρχουν , προκύπτουν από μια προσπάθεια αποτίμησης αυτής , η οποία πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 2011-2012 , χωρίς να αναφέρεται η συνέχεια της δράσης .
38
Βιβλιοθήκη ΤΕΕ ( 2012 ): Καθηγητής Επαμεινώνδας Ε . Πανάς – Έρευνα για την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / 8Jxz2X
39
Συνήγορος του Πολίτη ( Μάρ . 2016 ): Ετήσια Έκθεση 2015 – Η Οικονομική Κρίση να μη Μετεξελιχθεί σε Αμφισβήτηση Βασικών Παραμέτρων του Κράτους Δικαίου . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / 0dsdCu
40
Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας – ΚΑΠΕ : Παρουσίαση Μεθοδολογίας Αποτίμησης της Ενεργειακής Φτώχειας . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / ErsN9d