14
Ενεργειακή Φτώχεια στην Ελλάδα
1 . ΤΟ φΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ φΤΩΧΕΙΑΣ
Ως « ενεργειακή φτώχεια » ορίζεται διεθνώς η αδυναμία πρόσβασης σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες , όπως είναι ο ηλεκτρισμός , το φυσικό αέριο , η θέρμανση , η ψύξη κ . ά . Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας ( International Energy Agency ), υπολογίζεται ότι πληθυσμός μεταξύ 1,3 και 2,6 δισ . ανθρώπων στον πλανήτη ζει σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας 10 , με το μεγαλύτερο ποσοστό να κατοικεί στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες και περιοχές . Η ενεργειακή φτώχεια , ως ιδιαίτερη έκφανση της φτώχειας , συντελεί στον περιορισμό της βιώσιμης ανάπτυξης των κοινωνιών , καθώς έχει πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και γενικότερα στην ευημερία και δραστηριοποίηση των ανθρώπων που ζουν σε τέτοιες συνθήκες .
Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης , παρόλο που το πρόβλημα της πρόσβασης σε ηλεκτρισμό και στις ενεργειακές υπηρεσίες έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από ό , τι στις φτωχότερες χώρες , η ενεργειακή φτώχεια αναγνωρίζεται τα τελευταία χρόνια ως ένα πρόβλημα των φτωχότερων κοινωνικών ομάδων σε συνδυασμό με την άνοδο της τιμής των υπηρεσιών ενέργειας . Σε πρόσφατη μελέτη του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Απόδοσης Κτιρίων ( BPIE ), με τίτλο « Μετριάζοντας την Ενεργειακή Φτώχεια στην Ευρώπη » ( Alleviating Fuel Poverty in the EU ) 11 , διατυπώνεται η εκτίμηση πως ο αριθμός των ευρωπαίων πολιτών που μπορούν να χαρακτηριστούν ως ενεργειακά φτωχοί κυμαίνεται από 50 έως 125 εκατομμύρια . Αξίζει να σημειωθεί ότι η ενεργειακή φτώχεια αφορά στην αδυναμία πρόσβασης σε βασικές ενεργειακές υπηρεσίες και παροχές , αλλά δεν είναι ταυτόσημη της εισοδηματικής φτώχειας . Παρ ' όλα αυτά , οι δύο αυτές έννοιες συνδέονται . Ειδικότερα , η ενεργειακή φτώχεια μπορεί να περιγραφεί ως μια κυκλική διαδικασία . Αρχικά , οι εισοδηματικά φτωχοί μπορούν να αντέξουν , σε οικονομικό επίπεδο , μόνο φθηνή , κακής ποιότητας στέγαση . Λόγω της κατασκευαστικής και ενεργειακής ανεπάρκειας των κατοικιών , το κόστος για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών είναι ιδιαίτερα υψηλό . Ως εκ τούτου , ένα μεγάλο μερίδιο του χαμηλού εισοδήματος των ενοίκων δαπανάται για πληρωμή των ενεργειακών υπηρεσιών . Δεδομένου ότι οι τιμές των υπηρεσιών ενέργειας αυξάνονται , το ίδιο συμβαίνει και με το ποσοστό του εισοδήματος που δαπανάται για αυτές . Παγιδευμένος σε αυτόν τον φαύλο κύκλο ο αρχικά φτωχός καταλήγει και ενεργειακά φτωχός , καθώς αδυνατεί να εξοικονομήσει χρήματα προκειμένου να βελτιώσει τις συνθήκες στέγασής του . Το ακόλουθο γράφημα παρουσιάζει τη σχέση μεταξύ ενεργειακής και εισοδηματικής φτώχειας .
10
International Energy Agency ( Δεκ . 2015 ): Modern Energy for All . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / A1snNf
11
Buildings Performance Institute Europe ( Μάιος 2014 ): Αlleviating Fuel Poverty in the EU . Διαθέσιμο στο : https :// goo . gl / BDzBYZ