f
fenêtre
MODERNIZMDEN POSTMODERNIZME
ANLAM ARAYIŞI
İnsanoğlu var olduğu ilk andan beri dünyayı anlama ihtiyacı duymuştur. Gelin görün ki
dünya sadece mavi bir küreden ibaret somut bir kavram değildir.
Rana Dağız
[email protected]
İ
nsanoğlu var olduğu ilk andan beri
dünyayı anlama ihtiyacı duymuştur.
Gelin görün ki dünya sadece mavi
bir küreden ibaret somut bir kavram
değildir. İnsanın anlam yolculuğu
en temel ihtiyaçlarından -ateş, barınma,
yiyecek...- sonra pek tabii felsefi bir ara-
yışa dönüşmüştür. Bu arayışta ‘çağdaş ve
sorgulayan’ insanın yolculuğunda önemli
bir yer edinen modernizm ve postmoder-
nizm kavramlarına beraber bakalım.
Modernizm her zaman iyiyi ve çağdaş
olmayı mı temsil eder?
72
Modern kelime kökeni olarak Latince-
den gelmekte olup anlam olarak “hemen
şimdi”yi temsil eder. Kavramın ilk orta-
ya çıkışı 5.yüzyılda Hıristiyan dönemi-
ni Romalı ve Pagan dönemden ayırmak
için kullanılmıştır. Ortaya çıkan Hıristi-
yan dönem modern dönem olarak eskiyi
yeniden ayırır. Şimdiye kıyasla kulla-
Modernizm
her zaman
iyiyi ve çağdaş
olmayı mı
temsil eder? Marx’a göre hayır. Marx modern olmayı
“katı olan her şeyin buharlaştığı bir ev-
rende bulunmaya” benzetir. Aslında ya-
şadığımız modern çağda “katı” yani bi-
zim için sürekliliği olan şeylerin zamanla
içi boş birer nesneye dönüştüğünü, mo-
dernliğin sürekli değişim ve belirsizlik
içinde olduğunu anlatmak istemiştir.
Moderniteye üretim ve sınıf çelişkisinin
baskıcı yönünden bakmıştır. Ve ona göre
modernizm yığınlara değil sadece küçük
bir burjuva sınıfına hitap etmektedir.
nıldığı alan birbirine terstir. 5. yüzyılda
dinsel bir ayrım olarak gördüğümüz
modernizm; günümüzde dinden farklı,
seküler bir yaşam için kullanılmakta-
dır. Sonuç olarak modern kavramı gü-
nümüzde açıklık, özgürlük, en yeni ve
çağdaş gibi anlamlar ifade etmektedir.
Peki yeniyi eskiden ayıran modernizm
her zaman iyi şeyler mi çıkarır ortaya? “Tanrı öldü. Tanrıdan geriye bir ölü kal-
dı. Ve onu öldüren biziz. Hâlâ gölgesi
beliriyor uzaklarda. Kendimizi nasıl
avutacağız, biz katillerin katilleri? Ney-
di bıçaklarımızın altında ölümüne kan
döken, dünyanın sahip olmuş olduğu
bu en kutsal ve en kudretli şey: bu kanı
kim silecek üzerimizden? Hangi su var
bizi temizleyecek? Hangi teselli şölenle-