Perspective 36 A2018-3196-PerspectiveSayi36-DUSUK | Page 34

D

Dosya

BIR OTOBÜS YOLCULUĞUYLA KURALLARI YIKAN KADIN :

ROSA PARKS

1950 ’ lerin siyahi düşmanı “ Amerika ’ sında ” otobüste yerini beyaz bir vatandaşa vermeyi reddederek tutuklanınca tüm toplumda sivil haklar hakkında farkındalık yaratan Rosa Parks , aynı zamanda azmi ve eğilmez başıyla dönem Amerika ’ sının toplu taşıma kurallarını yıkmıştır .
Selin Temizoğlu stemizoglu @ gsuik . co
32

Y

azımızın kahramanı Rosa Parks ’ tan bahsetmeden önce 1950 ’ ler Amerikası ve toplumdaki siyah-beyaz eşitsizliğini anlatmanın uygun olacağını düşünüyorum . O halde başlayalım .
Bildiğiniz üzere siyahilerin Amerika Birleşik Devletleri ’ nde üzücü bir tarihi vardır . Zorla ülkelerinden alınıp getirilmiş , köle yapılıp hayvan muamelesi görmüş , öldürülmüş , işkence edilmişlerdir . Yıllar süren bağımsızlık ve adalet savaşları günümüzde de devam etmektedir . Daha birkaç sene önce polislerin haksız yere öldürdükleri Michael Brown , Eric Garner , daha çocuk olan Tamir Rice ve bunlar gibi onlarca siyahi vatandaşın davaları hala adalet ile sonuçlanmamış , onları öldürenlere bir ceza verilmemiştir . 2016 ’ da başkan seçilen Donald Trump , seçilmeden önce siyahilere olan düşmanlığını açıkça belli etmiştir . Buna rağmen başkan seçilmesi , Amerika ’ da yaşayan beyazların hala siyahi ayrımını desteklediklerine bir kanıt olmuştur .
Günümüzde bile ırkçılığın aktif olarak yapıldığı Amerika ’ da , 1950 ’ ler siyahiler için bir cennet sayılmazdı tabii . 50 ’ lerin ortalarına kadar beyazlar ve siyahlar aynı okulda eğitim göremiyorlardı , hatta sonlarına kadar beyazların ve siyahların beraber eğitim görmesi iznine toplum anlayış göstermedi ve birçok siyahi öğrenci şiddete maruz kaldı . Genç siyahiler vahşice öldürülüyorlardı , Klu Klux Klan aktif olarak siyahilerin insan gibi muamele görmemeleri için uğraşıyorlardı . Toplumda siyahilerin ve beyazların oturdukları , gittikleri yerler farklıydı , bu toplu taşıma araçları için de geçerliydi . Toplu taşıma araçlarında beyazların oturduğu koltuklarda oturacak yer kalmadıysa siyahilerin
Martin Luther King Jr .’ ın halkta tanınmasına sebep ve ileride başaracaklarına bir kıvılcım olduğu için Rosa Parks ileride “ Sivil Haklar Hareketi ’ nin annesi ” olarak tanındı .
oturma hakkı yoktu , yerlerini beyazlara vermek zorundalardı . Kahramanımız Rosa Parks , bu kuralın saçma olduğunu düşününyordu ve bu düşüncesini belli
etmek için kendisi için küçük ama insanlık için büyük bir hareket yaptı .
1 Aralık 1955 ’ te , Montgomery ’ de terzi olarak çalıştığı mağazadan ayrılıp evine gitmek için yola koyulan Rosa Parks , Cleveland Avenue otobüsünde “ renkli ” vatandaşlar için ayrılan koltuklardan birine oturdu . Montgomery Şehir Kuralları ’ na göre otobüs şoförleri beyaz ve siyah vatandaşlara ayrı ama eşit davranmak zorundaydı . Otobüsün ortasından geçen bir çizgi beyazlar ve siyahların oturacağı koltukları ayırıyordu , beyazlar otobüsün ön tarafında siyahiler arka tarafında oturuyorlardı . Eğer siyahi bir vatandaş beyaz bir vatandaşa otobüste yer kalmadığı için yerini vermezse polisin müdahele etme hakkı vardı . Aynı zamanda siyahi bir vatandaş otobüse binince öne gidip toplu taşıma ücretini ödedikten sonra inip tekrardan arka kapıdan girmeliydi .
Otobüs yolculuğu devam ettikçe , taşıtın içi dolmaya başladı . Bir süre sonra şoför ayakta yolcuların , beyaz yolcuların , olduğunu fark edip arkada oturan siyahi yolculara kalkıp yerlerini vermeleri için işaret yaptı . Rosa Parks hariç işaret edilen yolcuların hepsi kalktı ve yerlerini verdi . Şoför Parks ’ ın kalkmadığını görünce ona neden kalkmadığını sordu . Parks ’ ın ceva-