ORIENTAL STUDIES IN ARMENIA VOLUME 3 Արևելագիտությունը Հայաստանում, հատոր 3 | Page 81

Որպես ևս մեկ ազդակ, որը կարող էր գործի դնել պետակա- նության առաջացման մեխանիզմը, Պ.Ավետիսյանը նշում է առևտուրը, մանավանդ կապված Խարբերդ-Մալաթիա շրջանի հետ, որտեղ առևտու- րը և փոխանակության վերահսկողության ապահովման և կազմակերպ- ման անհրաժեշտությունը նույնպես կարող էին հանդես գալ որպես նա- խադրյալներ 1 : Նշենք, որ սրանք նախնական դիտարկումներ են, որոնք ան- հրաժեշտ է լրացնել աշխարհագրական և սոցիալական միջավայրերի ու զարգացման դրսևորվող միտումների հետագա ուսումնասիրությամբ: ՕԳՏԱԳՈՐԾՎԱԾ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ Ասատրյան Գ.Ե. 2014, Հումանիզմի հիմնախնդիրը Հեգելի փիլիսոփայա- կան ուսմունքում, ԼՀԳ 1, 161-171: Ավետիսյան Պ. 2014, Հայկական լեռնաշխարհը մ.թ.ա. XXIV-IX դարերում (սոցիալ-մշակութային ձևափոխումների դինամիկան ըստ հնագիտական տվյալների), գիտական զեկուցում, Երևան: Քոսյան Ա.Վ. 2013 (խմբ.), Հայաստանի հարակից երկրների պատմություն, հատոր I, Երևան: Քոսյան Ա. 2014, Հայոց վաղ պետականության մի խնդրի շուրջ, Բանբեր հայագիտության, Երևան 1(4), 5-25: Амброзино Дж.Н. 1995, Внешние контакты между обществами и возник- новение государства, в сб. Ранние формы политической организа- ции: от первобытности к государственности, Москва, 69-76. Асмус В.Ф. 1986, Комментарий к Государству Платона. Сочинения в че- тырех томах, том 3, часть 1, 628-668. Аристотель. 1983, Политика, Книга 1:8 в Аристотель, Сочинения в четырех томах, том IV, Mосква. Березкин Ю.Е. 2012, Археология, этнография и политогенез, в РФПС, 135- 158. Бондаренко Д.М. 2012, Родственный и территориальный принципы орга- низации общества и феномен государства, в РФПС, 99-134. Венгеров А.Б. 2000, Теория государства и права, Москва. Гринин Л.Е.2001, Генезис государства, часть I, Философия и общество 4,5-60. Гринин Л.Е. 2007, Государство и исторический процесс, Москва. 1 Ավետիսյան 2014: 63: 81