ORIENTAL STUDIES IN ARMENIA VOLUME 3 Արևելագիտությունը Հայաստանում, հատոր 3 | Page 46

վարիանտ տարրերից մեկն է: Դարերի ընթացքում վիշապի կերպարն ապ-
րել է բազմաթիվ ձևաբովանդակային և գործառութային փոփոխություն-
ներ, զարգացման որոշակի փուլերում եղել ակտիվ կամ կրավորական,
սակայն նրա հիմնական տարերային էությունը մնացել է անփոփոխ: Այս
հոդվածը նպատակ ուներ անդրադառնալու վիշապ երևույթի արտահայտ-
ման եզակի դեպքին՝ որոշակի տարածական (Վանա լճի հարավարևելյան
գոտի) և ժամանակագրական (քրիստոնեական դարձի շրջան) սահմաննե-
րում՝ հիմք ընդունելով Խորենացու մի վկայությունը: Առկա տվյալների
վերլուծությունը բացահայտում է սրբազան տարածքի կազմակերպման
նույնականությունը Հայկական լեռնաշխարհի տարբեր ենթաշրջաններում
և ժամանակահատվածներում, ինչում Վանա լճի ավազանը բացառություն
չի կազմում:
ՕԳՏԱԳՈՐԾՎԱԾ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Աբեղեան Մ. 1886, Ոսկեմայր-Տիրամայր (Դարբնաց քար և Հոգւոց վանք),
Արարատ ԺԹ/ԺԲ, 509-510:
Աբեղյան Մ. 1940, «Վիշապներ» կոչված կոթողներն իբրև Աստղիկ-Դեր-
կետո դիցուհու արձաններ, Գրականության և արվեստի թանգա-
րանի արխիվ, Աբեղյան 26բ, Երևան, 186թ. (ձեռագիր):
Աբեղյան Մ. 1941, «Վիշապներ» կոչված կոթողներն իբրև Աստղիկ-Դերկե-
տո դիցուհու արձաններ, Երևան:
Աբեղյան Մ. 1975, Երկեր, հ. Է, Երևան:
Աբեղյան Մ. 1985, Երկեր, հ. Ը, Երևան:
Ադոնց Ն. 1972, Հայաստանի պատմություն, Երևան:
Ա-Դօ 1912, Վանի, Բիթլիսի եւ Էրզրումի վիլայեթները, Երեւան:
Ալիշան Ղ. 2002, Հայոց հին հավատքը կամ հեթանոսական կրոնը,
Երևան:
Ավդալբեգյան Թ. 1969, Միհրը հայոց մեջ, Հայագի տական հետազոտու-
թյուններ, Երևան, 13-79:
Ատրպետ 1912ա, Վիշապամայր, Ալեքսանդրոպօլ:
Ատրպետ 1912բ, Դիրաքլարի տաճարը, Հանդէս ամսօրեայ 1, 5-15:
Ատրպետ 1924, Շիրակի ջրանցքը, Հանդէս ամսօրեայ 1-4, 31-46, 131-
142:
Ատրպետ 1927, Վիշապազանց Վորորանը, Գրականության և արվեստի
թանգարանի արխիվ, Ատրպետ 16, Լենինական, 52թ. (ձեռագիր):
Ատրպետ 1929, Ճորոխի ավազանը, Վիենա:
46