Donatiedossier
43
De nieren
Donatiemogelijkheden
Als de nieren nauwelijks of niet meer werken, is dialyse naast transplantatie de enige manier om te voorkomen dat het lichaam wordt vergiftigd door
afvalstoffen en teveel vocht gaat vasthouden. Maar dialyse is een zware belasting en veel dialysepatiënten hopen dan ook ooit een nieuwe nier te krijgen. Bij een niertransplantatie blijven de eigen nieren meestal zitten en wordt de nieuwe nier onderin de buik geplaatst.
Een transplantatienier kan afkomstig zijn van een overleden donor (postmortale nierdonatie) of van iemand die tijdens zijn leven een nier heeft afgestaan (levende nierdonatie).
Na de transplantatie
Er bestaat altijd het gevaar dat de nieuwe nier wordt afgestoten. Met zware medicijnen wordt geprobeerd deze kans zoveel mogelijk te verlagen. Helaas hebben deze medicijnen nogal wat bijwerkingen. Maar anders dan na het starten met dialyse (zie kopje "Alternatieven" voor nadere toelichting) gaat de gezondheid na een niertransplantatie enorm vooruit en wordt weer een (bijna) normaal leven mogelijk. De nierfunctie wordt weer zo’n 50%, maar kan nooit op 100 % uitkomen met een transplantatienier
Alternatieven
Als door acute of chronische nierinsufficiëntie de nierfunctie tot onder een bepaalde grens is gedaald, is dialyse een behandeling waarmee overlijden wordt voorkomen. Met dialyse kan ongeveer 8 tot 10 procent van de gezonde filterfunctie van de nieren worden overgenomen. Dat is net genoeg om in leven te blijven.
De hormonale functies van de nieren worden bij dialyse echter niet overgenomen. Regulering van de bloeddruk, aanmaak van rode bloedlichaampjes en de hoeveelheid kalk in de botten blijven dan ook een probleem. Ook de klachten van een te geringe nierfunctie zoals moeheid en jeuk worden vaak maar weinig minder. Er zijn twee vormen van dialyse: hemodialyse en peritoneaaldialyse.
Of iemand in aanmerking komt voor hemodialyse of peritoneaaldialyse hangt af van een aantal medische factoren en de persoonlijke voorkeur. Maar in beide gevallen heeft de behandeling grote invloed op het leven van de patiënt en zijn omgeving.
Dialyse houdt iemand in leven, maar legt hem of haar tegelijk aan banden. Toch kunnen veel dialysepatiënten zich aanpassen en een redelijk leven leiden. Soms kan het strenge dieet iets worden versoepeld, maar een vochtbeperking blijft toch vaak noodzakelijk. Niertransplantatie zou dan uitkomst bieden, maar de meeste dialysepatiënten zijn in een te slechte conditie voor een dergelijke operatie. Slechts 1 op de 5 dialysepatiënten staat op de wachtlijst voor een nieuwe nier.
Zie ook het interview met een ontvanger van een donornier op bladzijde XX!
Een niertransplantatie