Mevsume Yalçın Portresi
Kadın Portresi
Otoportre
Mihri Hanım; belli bir dönem New York,
Washington, Chicago’da üniversitelerde
konuk profesörlük yaparken zengin
Amerikan ailelerine özel dersler vererek
geçimini sağlar. 2. Dünya Savaşı sırasında
New York dergilerinin kapaklarını resimleyen
Mihri Hanım bu dönemde ABD’nin 32.
Başkanı Franklin Roosevelt’in resmini de
yapar.
Bu başarılı ve saygı değer hayatına
rağmen ne yazık ki 1954 yılında ABD’de 68
yaşında tek başına sefalet içinde hayatını
kaybeder. Ölüm tarihi kesin olmamakla
beraber kimsesizler mezarlığına defnedilir.
Bilinen; Türkiye’de 32, İtalya’da 36,
Fransa’da 23 ve Amerika’da 60’ı aşkın olmak
üzere 150’den fazla eserle tarihte önemli bir
yer bırakmıştır.
Afife Jale
Azim, acı ve adanmışlık içinde geçen
bir hayat öyküsüyle bir tiyatrocu geçti bu
ülkeden. Afife Jale; hayallerini düşleyen
tiyatro uğrunda her zorluğa göğüs geren,
adı altın harflerle tarihe kazınmış ilk Türk
Müslüman kadın tiyatrocudur. “Beni acıyarak
değil düşünerek, severek, kucaklayarak
hatırlayın. Tiyatro varsa ben varım!” sözleri
kendisini bu dünyada nasıl konumlandırdığını
ortaya koyar.
Afife Jale 1902 yılında Kadıköy’de
Letta Asım, Baloya Giderken
orta halli bir ailenin üç çocuğundan biri
olarak dünyaya gelir. Çocukluk hayallerinin
vazgeçilmezi tiyatro olan Afife, İstanbul Kız
Sanayi Mektebi’nde okurken bile aklında tek
bir şey vardır: tiyatro.
Türk ve Müslüman kadınların sahneye
çıkması yasaktı ancak 10 Kasım 1918
tarihinde Darülbedayi’nin tiyatro kursları
için açtığı sınav onun için bir şanstır. Yasak
hala vardır ancak Müslüman kadınların
sadece kadınlara özel gösterilerde yer
alacağı gerekçesiyle açılan bu sınavı Afife ve
beraberindeki 4 Müslüman kadın beraber
kazanır.
Stajyer kadrosunda başlayan Afife’nin
diğer üç arkadaşı nasıl olsa hiç bir zaman
sahneye çıkmalarına izin verilmeyeceklerini
düşünerek kursu bırakırlar. Geriye Afife ve
Refika kalmıştır.
1920 yılına kadar oyunların provalarına
katılan Afife hiç pes etmez ve bir gün
sahneye çıkacağı inancını hep korur. Sabırla
beklediği o an “Yamalar” oyunuyla gelir.
Hüseyin Suat’ın sahneye koyduğu oyunun
“Emel” karakterini “Eliza Binemeciyen” adlı
bir yabancı oyuncu canlandırıyordur fakat
bir gün Eliza’nın Paris’e gitmesi gerekir ve
bir kadın oyuncu arayışı başlar. Bir sınav
düzenlenir. Tabi ki bu sınavı kazanan kişi
Afife’dir.
Jale takma adıyla sahneye çıkan Afife
resmen göz doldurur. Performansının
sonunda insanlar elleri patlayıncaya kadar
19