Optimum Apr. 2018 | Page 16

Vecihi Hürkus Hem mühendis, hem pilot, hem asker, hem de birçok ilklere imza atmış bir girişimci… Kim? Vecih-i Hürkuş… Bir uçak mühendisi adayı olarak Türk havacılık tarihinin belki de en önemli ismi olan Vecih-i Hürkuş’u herkesin tanıması gayesiyle yazıyorum yazımı. Hem de öyle bir isim olsun ki Kurtuluş Savaşı’nın hem ilk hem de son uçuşunu yapmış, bir Yunan ve Rus uçağını düşürerek ilk uçak düşüren Türk pilot olmuş, yüzden fazla tipte uçak kullanmış, ilk Türk askeri ve sivil uçağını inşa etmiş, ilk kadın pilotu eğitmiş olsun. O halde gelin pilot, mühendis, girişimci ve cesur kişiliğiyle birçok ilklere imza atmış bu başarılı hayatı derinlemesine inceleyelim. 14 Vecih-i Hürkuş, 6 Ocak 1896’da İstanbul’da doğmuş. Babasını erken yaşta kaybetmesi sonucu hayatını annesiyle geçirmiş. İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Tophane Sanat Okulu’nu bitirmiş. Okulu bitirdikten sonra henüz 16 yaşındayken, 1912 yılında, gönüllü olarak Balkan Savaşları’na katılmış. 1914 yılında o dönemin önemli tayyarecilerinden Nuri, Sadık ve Fethi Bey’lerin şehit düşmesi sonrası, hayatını kökten değiştirecek bir karara imza atarak, pilot olmak amacıyla Makinist Mektebi’ni ardından Tayyare Mektebi’ni bitirerek tayyarecilik diploması almış. Kafkas cephesinde birçok başarılı keşif ve bombardıman uçuşu yapmasının yanı sıra Rus uçağını düşürerek uçak düşüren ilk Türk unvanını da kazanmış. Ancak aynı cephede bir süre sonra uçağı düşürülmüş ve kendisi esir olacağını anlayınca uçağını düşmanın eline geçmemesi için kendi elleriyle yakmış. Esir düşüp Hazar Denizi’nin Nargin Adası’nda tutulurken yüzerek kaçmış ve 2,5 aylık yürüyüşle İstanbul’a ulaşmış. 1920’de Kurtuluş Savaşı’na katılan Hürkuş, sivil pilot olarak yer almış ve pek çok uçuşa imzasını atmış. Keşif ve destek uçuşlarına çıkan Vecihi Hürkuş, bir Yunan uçağı indirmiş, ayrıca Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu gerçekleştiren pilot olma unvanı kazanmış. Bu askeri başarıları TBMM tarafından kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile taçlandırılmış. Kurtuluş Savaşı sonrası Hadiye Hanım ile evlenen Hürkuş’un Gönül ve Sevim adında iki kızı olmuş.