16
Agrarisch & Landelijk Tekst | Robin van Essel Foto | René van den Burg • NVM MAGAZINE
Bij de aanpak van het stikstofvraagstuk zouden de betrokken sectoren er goed aan doen om niet te wachten op initiatief vanuit de overheid , zegt NVM Agrarisch & Landelijk- voorzitter Jos Ebbers . Hij ziet liever oplossingen die voortkomen vanuit de ondernemers zelf . En daarbij kan een grote rol weggelegd zijn voor de NVM-makelaar .
NVM en de stikstofcrisis :
“ Onze deskundigheid kan een rol spelen ”
“ Zicht op oplossingen is er soms wel .”
Dat stikstof problematisch is voor natuur , ontkent Jos Ebbers niet . Ook erkent de voorzitter van NVM Agrarisch & Landelijk dat zo ’ n 60 procent van de Nederlandse stikstofuitstoot afkomstig is uit de landbouw . Maar waar hij uitgesproken moeite mee heeft , is het framen van de boer als de boeman in dit verhaal . “ Stikstof is een geëvolueerd probleem dat nu ineens de license-to-produce aantast van veelal prima ondernemers , die niks illegaals gedaan hebben .”
VLEUGELLAM Het acute stikstofprobleem ontstond toen Nederland zich voortvarend committeerde aan het natuurbeschermingsbeleid van de EU . De overheid wees daarbij ruim 160 beschermde Natura2000-gebieden aan . Het tegengaan van schadelijke gevolgen van stikstofuitstoot voor die gebieden werd aanvankelijk geborgd in de Programmatische Aanpak Stikstof ( PAS ), tot die in 2019 door de Raad van State werd afgeschoten . Ineens moest van nagenoeg alle activiteiten – agrarisch , industrieel maar bijvoorbeeld ook bouwprojecten – vooraf vaststaan dat er per saldo geen gevolgen waren voor natuurgebieden . Het maakte veel sectoren vleugellam .
CAPACITEITSPROBLEEM Zicht op oplossingen is er soms wel . Stikstofuitstoot kan gecompenseerd worden met vermindering elders – het zogenaamde ‘ extern salderen ’. Dat kan tussen boeren onderling , maar ook sectoroverschrijdend . Het risico is echter dat kapitaalkrachtige bedrijven daarbij minder invloedrijke ondernemingen gewoon uitkopen . Ebbers stelt dat ondernemers dus niet moeten wachten op oplossing vanuit de politiek . “ De overheid heeft een capaciteitsprobleem . Een bestemmingswijziging duurt nu al een eeuwigheid en dat gaat erger worden . Het grootste deel van de ambtenarij is geboren voor 1970 , dus de komende vijftien jaar treden nog enorm veel mensen met kennis en ervaring uit . Het initiatief voor plannen en de uitvoering ervan moet ergens anders vandaan komen .”
NVM ALS VOORTREKKER En daar komt de mogelijke betrokkenheid van NVM om de hoek kijken . “ De overheid moet weliswaar de wettelijke en bestuurlijke kaders bieden en de portemonnee trekken – dat kan tegenwoordig goedkoop . Maar stakeholders kunnen op lokaal , regionaal én landelijk niveau met elkaar aan tafel .” Door de transitie met bijvoorbeeld kavelruil of een vergoedingenstelsel voor onteigening zelf te initiëren , behouden ondernemers hun autonomie , vindt Ebbers . “ Het gaat ergens over : het Nederland van de 21e eeuw wordt vormgegeven .”
De NVM-makelaar kan hierin een belangrijke rol spelen : bijvoorbeeld als initiator van het overleg , als gebiedsregisseur of als vastgoed- gerelateerd adviseur . “ We hebben het overzicht en de expertise . We kennen het vastgoed , de wetgeving en regelingen en we hebben een fijnmazig landelijk netwerk . Het zou prachtig zijn als onze leden een rol gaan spelen bij het oplossen van deze crisis .” •