DECEMBER 2020 • Tekst | Niels Crooijmans
Juridisch 29
Overgangsrecht :
Hoe zit het nu ?
Op een agrarisch perceel staat een bedrijfswoning . Al jarenlang wordt de bedrijfswoning bewoond door ‘ derden ’. Deze derden zijn dus burgers die verder niks van doen hebben met het agrarisch bedrijf op het perceel . Kan en mag dat ?
De praktijk
In de praktijk zie ik vaak dat bewoners bij de verkoop stellen dat de woning ‘ gewoon ’ bewoond kan worden , omdat het gebruik al zolang plaats heeft gevonden . De vraag is of dat juist is . Dat ligt in de praktijk toch iets gecompliceerder .
Overgangsrecht
Op het moment dat een nieuw bestemmingsplan een andere bestemming legt op een perceel , betekent dat niet automatisch dat het gebruik niet meer is toegestaan . Het gebruik van het oude bestemmingsplan valt dan onder het overgangsrecht .
Wanneer bescherming van het overgangsrecht ?
Stel , het gebruik van de bedrijfswoning door derden is in een bestemmingsplan niet rechtstreeks toegestaan . Overgangsrecht zou dan mogelijke uitkomst kunnen bieden . Hiervoor is belangrijk om te weten wanneer deze ‘ derden ’ zijn gaan wonen in de bedrijfswoning . Anders : wanneer is gestart met burgerbewoning van de bedrijfswoning . Het bestemmingsplan dat toen gold zal dan verder onderzocht moeten worden . Ook de opvolgende bestemmingsplannen moeten onderzocht worden . Als in eerdere bestemmingsplannen bewoning door derden was toegestaan dan kan het zomaar zo zijn dat er bescherming kan worden genoten van het overgangsrecht .
Bij gebruik dat ligt voor 1995 kan die bescherming soms zelfs nog verder gaan . Bestemmingsplannen van voor 1995 of ouder bepalen vaak dat strijdig gebruik kon worden voortgezet , ook als het eerder niet legaal was . Als dit zo is dan kan het zomaar zijn dat er daarom nu nog steeds bescherming kan worden genoten van het overgangsrecht . Dit dus ondanks dat het officieel nooit legaal is geweest .
Toepassen overgangsrecht
Mag de gemeenteraad zomaar het overgangsrecht toepassen ? Nee , dat mag de gemeente raad niet zomaar ! Hiervoor is vereist dat het aan - nemelijk is dat het gebruik binnen de planperiode wordt beëindigd . Verder geldt dat ook niet zonder meer situaties opnieuw onder het overgangsrecht mogen worden gebracht . En verder belangrijk om te weten : er bestaan meerdere smaken overgangsrecht . Het algemene overgangsrecht is niet persoonsgebonden . Het gebruik mag onder bepaalde voorwaarden dus in principe voortgezet worden door anderen .
Overgangsrecht : wie bewijst ?
Een misvatting in de praktijk is vaak dat de bewijslast voor overgangsrecht bij de gemeente ligt . Helaas is dit een veelgehoorde misvatting . Voor overgangsrecht geldt dat diegene die zich hierop beroept moet bewijzen !
Hoe doe je dat ?
Belangrijk om te weten is dat het bewijs in het bestuursrecht vormvrij is . Hoe je bewijst , maakt dus niet uit . Waar kan de ondernemer zoals geschetst in het voorbeeld dan aan denken ? Te denken valt bijvoorbeeld aan GBA- inschrijvingsdocumenten ( nu : BRP ) en de aangifte belasting . •