MAART 2023 • Vereniging
15
AGRARISCH & LANDELIJK
‘ Ontwikkeling van de agrarische sector ligt stil door onzekerheid ’
JOHAN ZANDBERGEN Agrarisch makelaar in Dronten
In de agrarische sector is het onzekerheid troef , ziet Johan Zandbergen , agrarisch makelaar in Dronten . ‘ Financiering voor boeren die grond bij willen kopen , is bijvoorbeeld heel lastig geworden . Banken zijn erg voorzichtig . Ze zien een mestoverschot aankomen , nu Nederlandse boeren niet langer een gedeeltelijke vrijstelling hebben – de zogeheten derogatie – van de Europese mestnorm . Tegelijk zie je dat de grondprijs stijgend is bij relatief weinig aanbod . We zien vrij veel boeren die een deel van hun grond verkopen en op kleinere schaal rustig doorgaan . Zo blijven ze ondernemer én kunnen ze aflossen . Zolang de melkprijs hoog is , vindt iedereen boeren leuk . En de prijzen in de akkerbouw zijn ook prima .
De stikstofproblematiek vergroot de onzekerheid . De minister heeft boeren een “ woest aantrekkelijk aanbod ” toegezegd . Daar wacht iedereen op . Daardoor is de handel deels stil komen te liggen ; er komt minder grond te koop . Als de opkoopprijs bekend wordt , komt er waarschijnlijk veel grond vrij . De vraag is of de markt dat allemaal kan opnemen .
De opkoopregeling voor boeren met vleeskalveren heeft overigens bijzonder weinig opgeleverd . Eerst leek het erop dat 135 boeren er gebruik van wilden maken . Er bleven uiteindelijk maar 4 over . De voorwaarden zijn ingewikkeld . De overheid wil het eerste recht van koop en dan krijg je ook nog een beroepsverbod : je mag na uitkoop niet ergens anders gaan boeren . De bemoeizucht van de overheid gaat ver – al die vlaggen hangen niet voor niets op de kop .
De prijzen zijn weliswaar goed , maar er is weinig bedrijfsontwikkeling in de agrarische sector . In Denemarken is de gemiddelde bedrijfsgrootte van melkveehouders doorgegroeid naar 250 . Hier zijn we blijven hangen rond de 100 , omdat we de hele dag bezig zijn met stikstofregels . Dat remt de ontwikkeling enorm .
De huizen in het landelijk gebied raken we wel kwijt . Huizen met een slecht label gaan moeilijker , net als in de hele woningmarkt . Je moet als makelaar veel meer doen dan een paar jaar geleden . Je netwerk goed op orde hebben bijvoorbeeld . Ik vind dat trouwens een prettige ontwikkeling . De afgelopen jaren was er weinig aan om te makelen . Je stelt een biedingsformulier op en klaar . Nu ga je weer veel meer in gesprek : “ Wat zoekt u dan wél ?” We moeten weer harder werken om een goede match te maken . Mooie foto ’ s maken , ook hoogtefoto ’ s , extra mailings de deur uit doen , social media beter gebruiken . Kortom : alle registers open .
Ik ben optimistisch over de toekomst . Mooie boerderijen blijven schaars . De prijzen daarvoor blijven de komende jaren prima , verwacht ik . En verder is voor iedere boer die stopt een andere oplossing : verkopen voor natuur , deels overstappen naar recreatie , je laten uitkopen . Iedere keuze heeft grote fiscale consequenties . Dat vraagt van een makelaar dat je daar heel goed van op de hoogte bent . Per gemeente kunnen de regels ook verschillen . Als je simpel werk wilt doen , moet je geen agrarisch makelaar worden . Maar ik hou wel van een uitdaging .’ •