DEMOKRASİYİ ÇOCUKKEN ÖĞRENMEK
Ailede demokrasi, okulda demokrasi, ülkede demokrasi. Niye bu kadar zorlanıyoruz diye sorarsak kendimize; bu sorunun cevabı olarak, “Daha küçük yaşlardan itibaren bu kavramla ve bu yaşam tarzıyla büyümediğimiz içindir” diyebiliriz. Aile içinde konuşmak istiyorsanız, büyük olmak zorundasınız; çünkü büyükler varken çocuklar konuşmaz. Soru sormak istiyorsanız, uygun zamanı kollamalısınız; çünkü öyle her sorduğunuz soru, her zaman her yerde cevaplanamaz; azarı işitirsiniz. Aileyle ilgili hiçbir karara katılamazsınız; çünkü sizi adam yerine koyan pek olmaz. Kız çocuğu iseniz, zaten bir sıfır mağlup başlıyorsunuz demektir hayata; ağabeyinin yanında konuşulmaz; babanın yanında zaten hiç konuşulmaz; görünmez olmak durumundasınız.
Bizler, demokrasinin tam olarak öğrenilmesi, ona alışılması ve ülkemizde onun daim kılınması için okullarımızda ve sınıflarımızda özel olarak gayret sarf etmeli; öğrencilerimizi demokratik süreçlerle irtibatlandırmak için daha çok çalışmalıyız. Okullarımızda demokrasinin yeşermesi için öğrenci merkezli/işbirlikçi öğrenmeyi teşvik etmeli; sınıflarımızda bu yöntemin uygulanmasına fırsat vermeli; okullarımızın felsefesini, müfredatını, yöntemlerini, sınıf yönetimini ve sınıf-içi alıştırmalarını hep bu amaca yönelik geliştirmeliyiz.
Günümüzde anne-baba olarak, öğretmen-okul idarecisi olarak bize düşen en önemli vazife, ailede ve okulda demokrasi kavramını çocuklara ve gençlere aşılamak, onları demokrasiden vaz geçemeyecek hale getirmektir. Herkesin katkıda bulunduğu; herkesin sesinin duyulduğu; karşılıklı fikirlerin değer verildiği ortamlar, aynı zamanda sosyal adaletin de bulunduğu ortamlardır; yani demokratik ortamlardır.
Çağdaş uygarlıkların yaşam kalite seviyesine ulaşmamız ancak bu şekilde mümkün olacaktır.
Doç. Dr. Zeynep Kızıltepe
Boğaziçi Üniversitesi
Eğitim Fakültesi
Eğitim Bilimleri Bölümü öğretim üyesi.