Co to depresja ?
Depresją określamy zaburzenie afektywne , czyli zaburzenie nastroju , które najbardziej objawia się długotrwałym (> 2 tygodnie ) obniżeniem nastroju . Są te emocje przygnębienia , smutku , utraty czerpania przyjemności z wykonywanych czynności , nawet tych , które kiedyś pacjentowi sprawiały wiele przyjemności ( np . utrata zamiłowania do rysowania ). Depresja często objawia się w postaci zmniejszonej energii do wykonywania podstawowych czynności ( np . mycia zębów ). Zaburzenia snu są ściśle powiązane z chorobą . U niektórych osób zaburzenia snu objawiają się jako bezsenność , lecz u niektórych jako nadmierną senność . Mogą pojawiać się też zaburzenia odżywiania - jedzenie za mało , lub za dużo ( przy obu występuje brak kontroli nad spożywaną ilością ). Osoba dotknięta depresją często doświadcza pesymistycznych myśli wobec przyszłości i samej siebie . W zaostrzonych stanach depresji osoba może doświadczać myśli i tendencji samobójczych .
Co to depresja sezonowa ?
Depresja sezonowa ( SAD - seasonal affective disorder ) jest podtypem zaburzenia afektywnego depresyjnego . Ten rodzaj depresji jest cykliczny , te epizody depresyjne pojawiają się najczęściej u pacjenta późną jesienią lub wczesną zimą i mogą trwać do wiosny , kiedy dochodzi do poprawy nastroju .
Co powoduje depresję sezonową ?
Tak jak nazwa wskazuje , za kluczowy powód w rozwoju SAD przyjmuje się sezon - zmianę długości dnia i nocy oraz intensywności światła słonecznego . W okresie jesień - zima noce bywają dłuższe , a dni krótsze . Brzydka , “ ponura ” pogoda powoduje mniejszą ekspozycję na promienie słoneczne , które są potrzebne ludziom do funkcjonowania .
Światło słoneczne pomaga organizmowi wytworzyć witaminę D . Z kolei uważa się , że witamina D promuje aktywność serotoniny . Przy zmniejszonej ilości światła dziennego w zimie osoby z depresją sezonową mogą mieć mniejsze stężenie witaminy D , co może dodatkowo utrudniać aktywność serotoniny . Serotonina to jeden z neuroprzekaźników . Serotonina odpowiedzialna jest za dobry nastrój i pro-społeczne zachowanie . Zarówno serotonina i melatonina pomagają utrzymać codzienny rytm organizmu związany z sezonowym cyklem noc-dzień . Tak więc , osoba z SAD odczuwa trudności w dostosowaniu się do sezonowych zmian długości dnia , co skutkuje zaburzeniami snu , nastroju i zachowania . Badania wskazują , że na chorobę mogą mieć wpływ także i geny . Nie wykazano jednak który gen mógłby być odpowiedzialny za rozwój choroby .
Jak często występuje depresja sezonowa ?
Częstość występowania jest różna w zależności od populacji i położenia geograficznego . W strefie umiarkowanej około 4 % społeczeństwa dotyka depresja sezonowa , kiedy na obszarach gdzie występuje niedobór światła słonecznego , odsetek może sięgać nawet 10 %.
Czym różni się depresja sezonowa od “ typowej ” depresji ?
Objawy SAD nie różnią się drastycznie od o- bjawów depresji o typowym przebiegu . Zauważono jednak , że w okresie wiosennoletnim u niektórych pacjentów występuje bezsenność , osłabienie apetytu , lęk i tendencja do zachowań agresywnych . W okresie jesienno-zimowym te objawy są jednak odwrotne - osoby z depresją sezonową są bardziej senne , mają wzmożony apetyt ( szczególnie na słodycze i pokarmy wysokowęglowodanowe ) i są wycofane społecznie .