Nomen Omen Listopad 2019 | Page 16

16

Człowiek na zamówienie

Francisco Mojica był pierwszym badaczem, który w 1993 roku scharakteryzował tę technologię. CRISPR został zaadaptowany z naturalnie występującego systemu edycji genomu u bakterii. Bakterie przechwytują fragmenty DNA z atakujących wirusów i wy-korzystują je do tworzenia segmentów DNA, zwanych macierzami CRISPR. Macierze CRISPR pozwalają bakteriom „zapamiętać” wirusy. Jeśli wirusy zaatakują ponownie, bakterie wytwarzają segmenty RNA z macierzy CRISPR, aby celować w DNA wirusów. Bakterie następnie wykorzy-stują Cas9 lub podobny enzym do cięcia tego DNA na części, co wyłącza wirusa.

Dziś w najprostszej postaci metoda ta pozwala na samo przecięcie nici DNA, jednak po połączeniu jej z mechanizmami naprawy DNA możliwe jest wycięcie określonego segmen-tu DNA i następnie "wklejenie" w to samo miejsce dostarczonej z zewnątrz sekwencji genety-cznej https://pl.wikipedia.org/wiki/CRISPR#cite_note-1.

System CRISPR-Cas9 wzbu-dził wiele emocji w środowisku naukowym, ponieważ jest szybszy, tańszy, dokładniejszy i bardziej wydajny niż inne istniejące metody edycji genomu. Tak więc w styczniu 2013 r. Laboratorium Zhang opublikowało pierwszą metodę inżynierii CRISPR w celu edycji genomu w komórkach myszy i ludzi.

„Wyobraźmy sobie możliwość "projektowania” ludzi, którzy mieliby lepsze cechy, takie jak mocniejsze kości czy mniejszą podatność na choroby serca, czy nawet mieliby cechy, które uważalibyśmy za bardziej pożądane, jak np. inny kolor oczu lub wyższy wzrost. Innymi słowy: człowiek na zamówienie” tak wypowiadała się genetyk Jennifer Doudna, która jest współtwórcą przełomowej technologii poprawy genów o nazwie CRISPR-Cas9. To narzędzie umożliwia celowe modyfikowanie genomu w precyzyjnie wybranych miejscach. Tak więc można powiedzieć, że CRISPR może być wykorzystywany do znajdywania i modyfikowania literówek w trzy miliardowej literowej sekwencji ludzkiego genomu w celu leczenia choroby genetycznej.