10 I ‹nsan Embriyolojisi
Sonuç olarak yumurtan›n içerisinde minik bir civciv oldu¤una inanm›fl. Genç bir T›p ö¤rencisi olan Johan Ham
van Arnheim ve Anton van Leeuwenhoek 1677’de geliflmifl bir mikrokop kullanarak insan spermini incelemifllerdir. Fakat spermin döllenmedeki rolünü anlayamam›fllar ve
spermin minyatür bir insan› içerdi¤ini, uterusa ulaflt›¤›nda
ise büyüyüp geliflti¤ini zannetmifller (fiekil 1-6).
Lens
Object
B
fiEK‹L 1-5. A, 1673’de Leeuwenhoek’e ait bir mikroskobun foto¤raf›. B, ilkel mikroskobun kullan›m›n›n yan görüntüsünü
gösteren çizim. Numune merce¤in önünde bir ince çubu¤un
ucunda tutulmaktad›r. Vida düzene¤i numunenin merce¤e göre yerleflimini sa¤lamaktad›r.
fiEK‹L 1-6. Hartsoeker taraf›ndan yap›lan 17. yüzy›ldan kalma
bir spermin çizimi. Sperm içerisinde bulunan minyatür insan,
spermin ovuma girdikten sonra büyüdü¤ü zannedilmekteydi.
O döneme ait baflka embriyologlar ise ayn› flekilde insan›n
ovum içerisinde oldu¤unu ve sperm taraf›ndan uyar›ld›ktan
sonra büyüdü¤ü zannedilmekteydi.
1759’da Caspar Friedrich Wolff ön oluflum teorilerini reddetmifl ve embriyonun küçük yuvarlak yap›lardan
meydana geldi¤ini söylemifltir. Kuluçkaya yat›r›lmam›fl
yumurtalar› incelemifl ve Malpigi taraf›ndan tan›mlanan
embriyolar› görememifl. Tabaka kavram›n› öne sürmüfl, zigot diye adland›rd›¤›m›z yap›n›n hücre katmanlar› oluflturdu¤unu (embriyonik disk) ve buradan da embriyonun geliflti¤ini söylemifl. Onun bu düflüncesi epigenez teorisinin
temelini oluflturmufltur. Bu teoriye göre geliflim, özelleflmifl hücrelerin büyümesi ve farkl›laflmas› sonucu oluflmaktad›r. Bu bulgular ilk defa Wolff’un doktora tezi olan Theoria Generationis’da yaz›lm›flt›r. Ayr›ca üriner (boflalt›m)
ve genital (üreme) sisteminin geliflimine katk›da bulunacak olan embriyolojik doku kitlelerini incelemifl ve Wolff
cismi ve Wolff kanal› olarak bilinen mezonefroz ve mezonefrik kanallar› tan›mlam›flt›r (Bkz. Böl. 12).
Ön oluflum teorisi 1775’te Spallanzani taraf›ndan sona
erdirilmifl ve yeni bir bireyin gelifliminin bafllat›labilmesi
için hem ovum hemde spermin gerekli oldu¤unu göstermifltir. Özellikle köpekler üzerinde yapt›¤› suni döllenme
deneylerinden, spermin dölleme ajan› oldu¤unu ve döllenmeyi bafllatt›¤›n› kan›tlam›flt›r. Heinrich Christian Pander üç germ tabakas›n› keflfetmifl ve blastoderm ad›n› vermifltir. Bu buluflunu 1817’de doktora tezinde belirtmifltir.
Etienne Saint Hilaire ve o¤lu ‹sidore Saint Hilaire
anormal geliflimin ilk anlaml› araflt›rmalar›n› 1818’de yapm›fllard›r. Hayvan deneyleri ile geliflim anormalliklerini göstermifller ve böylece teratoloji biliminin temelini atm›fllard›r.
Karl Ernst von Baer, 1827’de, spermin keflfinden
yaklafl›k 150 y›l sonra, köpekte over folikülü içerisinde oositi tan›mlam›flt›r. Tuba uterinada bölünmekte olan zigotu
ve uterustaki blastosist’i incelemifl. Malpighi ve Pander taraf›ndan tan›mlanan tabakalardan, doku ve organlar›n kökenleri konusunda kal›c› bilgiler vermifltir. Von Baer iki
önemli embriyolojik kavram› tan›mlam›flt›r: embriyonik
geliflimin safhalar halinde gerçekleflti¤i, ve geliflimin genel
nitelikleri özel niteliklerden sonra geldi¤ini söylemifltir.
Anlaml› ve ileri görüfllü katk›lar› ile Modern Embriyolojinin Babas› olarak an›lmas›na neden olmufltur.
1839 y›l›nda hücre teorisinin tan›mlanmas› ile Mattias
Schleiden ve Theodor Schwann, embriyolojide çok ciddi
ilerlemelere neden olmufllard›r. Bu kavram organizman›n
hücre ve hücre ürünlerinden olufltu¤unu ortaya koymaktad›r. Hücre teorisinin ortaya koydu¤u kavramlarla, embriyonun tek bir hücreden yani zigottan geliflerek ve çeflitli
hücre bölünmeleri evresinden sonra doku ve organlar›
oluflturdu¤u anlafl›lmaya bafllanm›flt›r.
Wilhelm His (1831-1904) ‹sviçreli anatomist ve embriyolog, doku tespiti, kesimi ve boyanmas› ile embriyonun üç boyutlu yap›s›n›n oluflturulmas› konusunda güvenilir teknikler gelifltirmifltir. Onun, grafik olarak embriyo
oluflumunun görüntüleri ile ilgili yapt›¤› çabal