10
Nörolojik Bilimler Hemşireliği: Kanıta Dayalı Uygulamalar
Tablo 1.1 Spesifik nöroglianın tanımı, yerleşimi ve fonksiyonu
Nöroglial hücre
Yapısal özellikler
Yerleşim
Fonksiyon
Küçük hücre gövdesi ve
uzun silindir uzantılarsitoplazmik filamentler ve
sinir lifleri arasında yayılan
dağınık dallanmış uzantılar
içerir
Beyaz cevher
• Kan-beyin bariyerinin (KBB)
bütünlüğünü sağlar
• Matür nöronlar ve göç eden
immatür nöronlar için yapısal
destek verir
• Sinaptik temasları kaplar ve
izolatör olarak görev alır- akson
terminallerinin alakasız komşu
nöronları etkilemesini önler
• Sinaptik iletişimde rol alırg-aminobütirik asit (GABA) ve
glutamatın sinaptik terminalden
geri alımına katkıda bulunur ve
bu nörotransmitterlerin etkilerini
sınırlar
• İstenilen bir iyonik çevre (iyonik
homeostaz) sağlanmasında ve
ekstrasellüler boşluğa K+ iyonu
konsantrasyonunun sağlanmasında
rol alır
Protoplazmik astrositler Çok sayıda, kısa dallı
uzantılar- kapillerlerde
genişleyerek
sonlanırlar(perivasküler
ayaklar)
Gri cevher
• Etraftaki nöronlara trofik etkisi
olan maddeler üretir
• Besleyici rol ve sitoplazmada
glikojen deposu
• Fagositozda rol- dejenere
olan/hasarlı sinaptik akson
terminallerini kaldırır
• Çoğalır ve hasta/ölü nöronların
geride bıraktıkları boşlukları
doldurur – replasman gliozisi
Oligodendrositler
Birkaç narin uzantıyla
birlikte küçük hücre
gövdeleri. Herhangi bir
sitoplazmik filament
içermez
SSS ve PSS’nin
• Nöronların myelinizasyomu ve
myelinli nöronlar
SSS ve PSS’de myelin kılıfının
oluşturulması
Mikroglial hücreler
Uzun dikensi uzantılarla
birlikte, nörogliaların en
küçüğü- hematopoietik kök
hücrelerinden türemiştir
SSS’nin
heryerinde
dağınık halde
bulunur
Astrositler
Fibröz astrositler
• Gelişim sırasında büyüme
faktörleri salar
• Doku makrofajarıyla işbirliği
yaparak, normal hücre devri veya
beyin hasarında ortaya çıkan
hücresel atıkların fagositozunda ve
ortadan kaldırılmasında önemli bir
rol alır