BÖLÜM
2
Su, Asit - Baz ve Tampon
Çözeltiler
2. SU, ASİT – BAZ ve TAMPON ÇÖZELTİLER
Gülçin Aykaç-Toker
Gül Özdemirler-Erata
SU
SU
Su canlıların yapısında en çok bulunan çok bulunanOksijen atomunun elektronegativitesi yapsal
maddedir. Birçok organizmann hidrojene
Su (H2O),(H2O), canllarn yapsnda en madde
dir. Birçok organizmanın yapısal bileşiminin % 70 veya
göre yüksektir (O:3.5, H:2.1). Bu nedenle suyun yapıbileşiminin % 70 veya daha fazlasn su oluşturur. İnsan vücudunun ise %45–75 kadar sudur.
daha fazlasını su oluşturur. İnsan vücudunun ise %45–
sındaki bağ elektronları O ve H arasında eşit olarak
75 kadarı sudur. Hücre içi kompartmanının %55’i, hücre kompartmannn elektronları H’e kıyasla O’e daha yaHücre içi kompartmannn %55’i, hücre dş paylaşılmaz. Bağ ise %45’i sudur. Hücre içinde
dışı kompartmanının ise %45’i sudur. Hücre içinde veya
kın bulunduğundan O atomu kısmi negatif yük (-), H
veya dşnda maddesinin maddesinin taşnmas, metabolizmann taşır. Buradaki katalizlenen
dışında birçok besinbirçok besintaşınması, metaboise kısmi pozitif yük (+) enzimlerle (+), pozitif yük
lizmanın enzimlerle katalizlenen reaksiyonları, oluşan
merkezinin
reaksiyonlar, oluşan kimyasal enerjinin aktarlmas gibi negatif yük merkezine kıyasla H çekirdeğibirçok önemli olay sulu ortamlarda
kimyasal enerjinin aktarılması gibi birçok önemli olay
ne daha yakın olduğunu göstermektedir. Aynı şekilde
sulu gerçekleşir. Canl organizmalarda, yap ve fonksiyon suyun fiziksel ve kimyasal özelliklerine
ortamlarda gerçekleşir. Canlı organizmalarda, yapı
(-), negatif yük merkezinin O çekirdeğine, pozitif yük
ve fonksiyon suyun fiziksel ve kimyasal özelliklerine
merkezine göre daha yakın olduğunu göstermektedir.
göre göre uyum sağlamştr.
uyum sağlamıştır.
Bağ elektronlarının iki atom arasında eşit bir şekilde da Su molekülünde oksijen atomunun sp3 melezleşme- 3 ğılmaması, suyun yapısındaki her iki kovalent bağın da
Su molekülünde oksijen atomunun sp melezleşmesineyük dağlmndaki farkn derecesini gös
molekülün uğradğ kabul edilmektedir.
sine uğradığı kabul edilmektedir. Oksijenin 2. kabuğunpolar özellikte olmasına ve dolayısıyla bağ momentinin
da bulunan sp3 orbitallerindeki 6 elektronunsp3 orbitallerindeki 6 bir araya gelmesiyle de dipol momentininnedenle
Oksijenin 2. kabuğunda bulunan 2 tanesi 2 ve onların elektronun 2 tanesi 2yüksektir. Bu
olduğundan dipol momenti hidrojen ile
hidrojen ile kovalent bağ yapmaktadır, geriye kalan 4
oluşmasına yol açar. Vektörel bir çokluk olan dipol mokovalent iki sp3 orbitalinde yer almaktadır.
ise diğer iki sp3 orbitalinde yerH’i arasnda hidrojen ba
diğer bir su molekülünün almaktadr.
tanesi ise diğer bağ yapmaktadr, geriye kalan 4 tanesimenti, molekülün yük dağılımındaki farkın derecesini
0
Su molekülünde bağ açısı (H – O – H) 104.5 ’dir. Bağ
0’
Su molekülünde bağ açs (H – O – H) 104.50’dir. Bağ(Şekil 2.2).
kuvvet oluşur açsnn 109.5 den küçük
açısının 109.50’den küçük olmasının nedeni, oksijenin
bağ ya