3. SRY erkekte SOX9 ile testis oluşumunu sağlar.
4. Overin gelişimi DAX1 ve Wnt4 aktivitesi ile meydana
gelen SOX9 supresyonu ile gerçekleşir.
5. TDF varsa korteks dejenere olur ve medullada Sertoli
hücreleri oluşur
6. TDF yoksa medulla rejenere olur ve kortekste primordial foliküller gelişir.
Duktal sistemin gelişimi:
Renal gelişim esnasında üç değişik kanal oluşur: Pronefrik,
mezonefrik ve metanefrik. Mezonefrik kanal (Wolf kanalı)
erkekte internal genital organları oluşturur. Paramezonefrik kanal ise (Müllerian kanal) mezonefrik kanalın lateralindedir ve dişide internal genital organların gelişimini sağlar.
8. gebelik haftasına kadar hem Wolf hem de Müllerian kanal bulunmaktadır. Bu dönem ambiseksüel dönem olarak
adlandırılır. 12. haftada kanallardan biri kaybolmuş olur.
Erkekte internal genital organ gelişiminde testosteron ve
AMH rol oynar. Sertoli hücreleri SF1, SRY ve SOX9 aktivasyonu ile AMH sentezine başlar. AMH ipsilateral Müllerian kanalın yok olmasını sağlar. Yani testosteron stimülasyonu olmadan AMH ile Müllerian kanal kaybolur.
AMH’un başka fonksiyonları da vardır:
1. Oositlerin mayozla bölünmesini inhibe eder.
2. Testisin inmesini sağlar. Testiste gubernakular gelişim ve transabdominal hareket AMH ile sağlanır.
İnguinal kanaldaki hareketi ise testosteron ile olur.
3. Akciğerde sürfaktan birikimini inhibe eder.
8. haftada Leydig hücreleri oluşur ve testosteron sentezlemeye başlar. Testosteron Wolf kanalından epididimis,
vas deferens, ejakulatuar kanal ve seminal vezikül
oluşmasına neden olur. Testosteron ipsilateral kanalı lokal
parakrin yolla etkiler, bu nedenle dişi fetusa dışardan testosteron verilmesi bu organların gelişimine neden olmaz.
Dişide testosteron ve AMH olmadığı için Wolf kanalı gelişemez. Östrojen Wolf kanalının regrese olmasında rol oynar. Overin varlığından bağımsız olarak Wolf kanalı gelişemediğinde Müllerian kanal gelişir. Yani dişi gelişimi için
östrojenin varlığı değil androjenin yokluğu gereklidir.
Müllerian kanaldan uterus, tuba, serviks ve vajinanın
proksimali meydana gelir. Wolf kanalı kalıntıları:
1. Paraovaryan kistler: Overin hilusunda yer alır.
Paraooforon overle uterus arasında, epooforon
(Rosenmüller organı) ise overin lateralinde ve
üstünde yerleşmiştir.
2. Gardner kanal kisti: Vajina ve uterus yan duvarında
yer alır. Genellikle asemptomatiktir.
TUS (Nisan 1993, Eylül 2006)
Gardner kisti aşağıdakilerden hangisinde lokalizedir?
A) Mezosalfenks
B) Uterus yan duvarı
C) Serviks
D) Vajina yan duvarı
E) Vestibulum girişi
Doğru cevap: D
TUS (Nisan 2001)
TUS (Nisan 2007)
Müllerian inhibiting faktör nereden salgılanır?
A) Granüloza
B) Teka
C) Sertoli
D) Leydig
E) Wolf kanal hücreleri
Aşağıdakilerden hangisi Gardner kanalı kistlerinin
özelliklerinden biri değildir?
A) Embriyonik kaynaklı olması
B) Genellikle vajina yan duvarına lokalize
olması
C) Nadiren semptomatik olması
D) Sıklıkla uterin anomalilere eşlik etmesi
E) Mezonefrik kökenli olması
Doğru cevap: C
Doğru cevap: D
Dişilerde fetal hayatta hiç AMH yoktur. AMH puberteden sonra küçük foliküller tarafından üretilen bir parakrin inhibitör faktördür. Kalan primordial foliküllerin aşırı
yıkımını önler ve sadece bir dominant folikül oluşumunu
sağlar. Erkeklerde ise AMH her zaman vardır, ama puberteden sonra testosteron tarafından baskılandığı için seviyesi
düşer. İnterseks anomalilerinde testis dokusunun olduğunu gösteren çok duyarlı bir belirteçtir. Androjen
insenstivite sendromlarında da testosteron ile baskılanmadığından puberteden sonra çok yüksek seviyede ölçülür.
6 Reprodüktif Endokrinoloji
TUS (Nisan 1996)
Paraovaryan kistlerin kökeni ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrusur?
A) Müller kanalı
B) Ürogenital sinüs
C) Wolf kanalı
D) Genital tüberkül
E) Yolk kesesi
Doğru cevap: C