M. YILDIRIM 19
fasya aras›nda yer al›r. Ya¤ ve gevflek ba¤ dokusundan oluflmufl mikst bir katmand›r.
Fascia superficialis içinde, deri sinirleri, yüzeyel venler (baz› yerlerde
küçük arterler), lenf damarlar›, gö¤üs ön duvar›nda meme bezleri, yüzde mimik kaslar bulunur. Scalp, ense, avuç içi ve ayak taban›n›n yüzeyel fasyas›, deri ile derin fasya aras›nda uzanan birçok kollajen lif demetleri içerir. Göz kapaklar›, kulak kepçesi, scrotum, penis ve clitoris’in derialt› dokusunda, ya¤ doku bulunmaz.
Gö¤üs, kar›n ve perinedeki yüzeyel fasya, yüzeyel (panniculus adiposus)
ve derin (str. membranosum) iki farkl› katmandan oluflur. Gö¤üs ve kar›ndaki yüzeyel katmana Camper fasyas›, perinedeki yüzeyel katmana Cruveilhier fasyas› denir. Gö¤üs ve kar›ndaki derin katman için Scarpa fasyas›, perinedeki derin katman için Colles fasyas› adland›rmalar› da yap›lm›flt›r.
Disseksiyon esnas›nda ve cerrahi giriflimlerde, fascia superficialis oluflumlar›n›n ortaya konup korunmas› büyük titizlik gerektirir.
Yüzeyel fasya, vücut konturlar›n›n oluflumu, bas›nç absorpsiyonu, vücut
›s›s›n›n konservasyonu ile yüzeyel damar - sinirlerin sa¤l›kl› bir flekilde seyrinin sa¤lanmas› gibi fonksiyonlar› üstlenmifltir.
b. Fascia profunda (derin fasya): Yüzeyel fasyan›n derininde olarak tüm vücudu saran (fascia investiens), s›k örgülü ba¤ dokusundan oluflmufl oldukça
sa¤lam bir tabakad›r. Ekstremitelerde kemiklere kadar gönderdi¤i bölmelerle
(septum intermusculare) fasyal kompartmanlar›n oluflmas›n› sa¤lar. Gö¤üste ve kar›nda incedir.
Hareketli eklemlerin hizas›ndaki derin fasya, oldukça kal›nlaflarak buradaki kiriflleri saran retinaculum’lar› oluflturur. Retinakulumlardan ç›kan bir k›s›m fibröz demet, derindeki kemiklere ulaflarak tendonlar için osteofibröz kanallar oluflturur. Tendonlar›n etraf›ndaki sinovyal tendon k›l›flar› (vaginae
synoviales tendineae) ile kemik, kas, tendon ve kaslar aras›ndaki bursae da
derin fasyan›n özel oluflumlar› kabul edilir.
Derin fasya vücutta bir bütünlük arzetmesine karfl›n bulundu¤u bölüm/bölgeye göre adland›r›l›r (fascia cervicalis, fascia axillaris, fascia brachii, fascia
femoris - fascia lata vb.).
III. HAREKET S‹STEM‹ OLUfiUMLARI
Hareket sistemi (systema locomotorium), insan vücuduna belirli bir biçim veren ve ona mekanda yer de¤ifltirme olana¤› sa¤layan bir sistemdir.
Hareket sistemi, systema skeletale, systema articulare ve systema musculare olarak üç alt sistem içerir. Kemikler ve eklemlerin ele al›nd›¤› iskelet ve eklem
sistemleri hareket sisteminin pasif bölümünü olufltururlar. Bu pasif unsurlar ancak iskelet kaslar› ile hareket edebilir.
Hareket sisteminin alt sistemlerini ayr› ayr› ele alaca¤›z.