18 Genel Anatomi
• Sahip oldu¤u çeflitli reseptörler ile en genifl genel duyu organ› (a¤r›, ›s› ve dokunma reseptörlerini içerir) olarak fonksiyon görür.
• Eklentilerinden olan ter ve ya¤ bezleri ile bir boflalt›m organ› olarak görev yapar. Sempatik sinirlerle innerve edilen ter bezleri termoregülasyonda rol oynar.
• Vücut ›s›s›n›n düzenlenmesinde (termoregülasyon) rol oynar. Bu düzenleme
derinin sahip oldu¤u zengin damarlanma ve ter bezleri ile sa¤lan›r.
Deri, birbirinden oldukça farkl› iki tabakadan yap›l›d›r :
a. Epidermis: Ektoderm orijinli, çok katl› keratinleflmifl epitelden yap›l› yüzeyel
tabakad›r. Kan damarlar› içermeyen epidermis, dermisteki damarlardan difüzyonla buraya ulaflan kanla beslenir. Vücutta epidermisin en kal›n oldu¤u yerler, avuç içi ve ayak taban›d›r.
Epidermis 5 katmanl› bir yap›ya sahiptir. Bunlardan en derinde bulunan
stratum basale (str. germinativum), derinin rengini veren (çünkü melanositleri içerir) bir katman oldu¤u gibi gerekti¤inde epidermisin di¤er tabakalar›n› da
oluflturabilecek yetenektedir.
b. Dermis (corium): Birbirine örülmüfl, kollajen ve elastik ba¤ dokusu liflerinden oluflmufl kal›n bir tabakad›r (400 - 2500 mikron kal›nl›¤›nda). K›l folikülleri (bulbus pili), ter bezleri (gll.sudoriferae), ya¤ bezleri (gll.sebaceae), kan
damarlar›, lenf damarlar›, sinirler ile reseptör olarak birçok eklenti yap›ya sahiptir.
Vücudun de¤iflik bölümlerinde farkl› yöneltide olmak üzere deri üzerinde sulci
cutis (Langer çizgileri) olarak adland›r›lan oluklar vard›r. Bu oluklar, dermisin ba¤
doku demetlerinin hakim yöneltileri boyunca olufltuklar›ndan, cerrahi öneme sahiptirler ve deri kesileri, bu çizgilere paralel olarak yap›lmal›d›rlar. Aksi halde kesilecek
daha çok ba¤ doku lifi nedeniyle yara kenarlar› daha çok aç›l›r ve yara üzerinde daha belirgin iz kal›r.
Vücut duvarlar› ve ekstremitelerin derisi, segmental innervasyona sahiptir. Omurili¤in bir segmentinden ç›kan sinirin deri dallar› ile innerve edilen deri alan›na dermatom denir. Benzer flekilde, bir segmentten orijin alan sinir yolu ile innerve edilen özel kas grubu da myotom olarak adland›r›l›r.
Deri, özel deri hastal›klar› yan›nda, sistemik hastal›klardaki etkileflimi, cerrahi
özellikleri ve innervasyon yönü nedeniyle nörolojik hastal›klar›n tan›s›nda da önem
tafl›r.
II. FASCIAE (fasyalar)
Fascia (L.zar, örtü, Romal›larda çocuk giysisi), vücudu ve bölümlerindeki çeflitli
yap›lar› saran, ba¤ dokusundan yap›lm›fl bir izolasyon - ambalajlama dokusudur.
Vücuttaki fasyalar fascia superficialis ve fascia profunda olarak iki tip içinde ele
al›n›rlar.
a. Fascia superficialis (yüzeyel fasya): Stratum subcutaneum olarak da adland›r›lan fascia superficialis (yüzeyel fasya), derinin dermis tabakas› ile derin