Bölüm 1 • Göğüs
APERTURA THORACIS SUPERIOR
Apertura thoracis superior afla¤›daki oluflumlarla s›n›rlan›r
(fiekil 1.7):
•
•
•
Arkadan, gövdesiyle aç›kl›¤›n ön taraf›na do¤ru ç›k›nt› yapan T1 omuru.
Yanlardan, 1. kaburga çifti ve k›k›rdak kaburgalar›.
Önden, manubrium sterni’nin üst kenar›.
Gö¤üs bofllu¤u ile boyun aras›nda e¤imli, böbrek flekilli apertura thoracis superior’dan geçen yap›lar soluk borusu, yemek borusu, bafl›, boynu ve üst uzuvlar› donatan sinirler ve damarlard›r.
Yetiflkin bir kiflinin apertura thoracis superior’unun ön-arka mesafesi yaklafl›k 6,5 cm iken sa¤-sol mesafesi ise yaklafl›k
11 cm’dir. Gözünüzde canland›rabilmek için 5X10 cm’lik bir
kerestenin geçebilece¤inden biraz daha büyük bir aç›kl›k hayal edin. Birinci kaburga çiftinin e¤iminden dolay› aç›kl›k öne
ve afla¤›ya do¤ru e¤imlidir.
79
Apertura thoracis inferior, apertura thoracis superior’dan daha
genifltir ve ana hatlar› daha düzensizdir. Arka gö¤üs duvar›n›n
ön gö¤üs duvar›nda daha uzun olmas› nedeniyle ayn› zamanda e¤imli bir yap›dad›r. Diaphragma, apertura thoracis inferior’u kapatarak gö¤üs ve kar›n boflluklar›n› birbirinden
neredeyse tamamen ay›r›r. Gö¤üs ve kar›n aras›nda geçifl yapan oluflumlar diaphragma’y› delen aç›kl›klar› kullanarak (örn.
yemek borusu ve v. cava inferior) veya diaphragma’n›n arkas›ndan (örn. aorta) bunu yaparlar.
Canl› kiflilerde, gö¤üs bofllu¤unun (ya da içeri¤inin) boyutlar› ço¤unlukla daha büyük san›lsa da alt ucu (gö¤üs ve kar›n
boflluklar› aras›ndaki s›n›rlar) da apertura thoracis inferior ile
diaphragma’n›n konumu (gö¤üs bofllu¤unun taban›) nedeniyle genellikle yanl›fl de¤erlendirilir. Diaphragma, apertura thoracis inferior’u oluflturan yap›lardan köken alsa da diaphragma
kubbesi 4. kaburgalar aras› aral›¤a kadar uzan›r ve böylece karaci¤er, dalak ve mide gibi kar›n organlar› gö¤üs duvar›n›n içerisinde apertura thoracis inferior seviyesinin üzerinde yer
al›rlar (fiekil 1.1A ve B).
APERTURA THORACIS INFERIOR
Apertura thoracis inferior ya da di¤er bir deyiflle anatomik gö¤üs ç›k›fl› afla¤›daki oluflumlarla s›n›rlan›r:
•
•
•
•
Arkadan, gövdesiyle aç›kl›¤›n ön taraf›na do¤ru ç›k›nt› yapan 12. gö¤üs omuru.
Arka – d›fl yanlardan, 11. ve 12. kaburga çiftleri.
Ön – d›fl yanlardan, angulus costae’yi oluflturan 7 - 10. kaburgalar›n k›k›rdaklar›.
Önden, symphysis xiphosternalis.
Göğüs Duvarının Eklemleri
Gö¤üs duvar›n›n eklem hareketleri - örne¤in normal solunumla
iliflkili olarak - s›k olmalar›na ra¤men, eklemlerin tek bafl›na hareket aç›kl›klar› küçüktür. Bu eklemlerin hareket kabiliyetini
azaltan her rahats›zl›k solunumu da engeller. Derin nefes alma
esnas›nda, gö¤üs kafesinin hareketleri (öne, yukar›ya veya yanlara) ile de¤iflen mesafeler önemlidir. Omurgan›n ekstansiyonu
gö¤üs bofllu¤unun ön-arka çap›n› daha da artt›r›r. Gö¤üs duvar›n›n eklemleri fiekil 1.1’de gösterilmifltir. Gö¤üs duvar› eklemlerinin tipi, ekleme kat›lan eklem yüzeyler ve ba¤lar Tablo 1.1’de
gösterilmifltir.
Komflu omurlar›n gövdeleri aras›ndaki omurlar aras› eklem
omurlar aras› disk ve lig. longitudinale anterius ve posterius ile
birleflirler. Bu eklemler 4. Bölüm’de s›rt konusunda, art. sternoclavicularis ise 6. Bölüm’de anlat›lm›fllard›r.
KOSTOVERTEBRAL EKLEMLER
ŞEKİL 1.7. Göğüs açıklıkları. Apertura thoracis superior, göğüs
boşluğu, boyun ve üst uzuvlar arasında bir “kapı aralığı”dır. Apertura
thoracis inferior diaphragma’ya tutunma yeri sağlar ve yukarıya doğru
kubbeleşen diaphragma karın organlarının (örn. karaciğer) göğüs
kafesinin korumasından faydalanmasını sağlar. 7.-10. kıkırdak kaburgalar tarafından oluşturulan aralıksız kıkırdak hat angulus costae’yi
oluşturur.
Tipik bir kaburga, arka tarafta omurgayla iki yerde eklemleflir:
kaburga bafllar›n›n eklemleri ve kostotransversal eklemler (fiekil 1.5).
Kaburga başlarının eklemleri. Kaburgan›n bafl›, kendisiyle ayn› numaral› olan omurun fovea costalis superior’uyla,
üzerindeki omurun fovea costalis inferior’uyla ve bu iki omuru birlefltir [