I. KISIM
Tıbbi Fizyolojinin Hücresel
ve Moleküler Temelleri
Fizyolojik sistemin yapı ve işlevlerine dair detaylı araştırmaların fizik ve kimya kanunlarına dayanan temelleri olduğu gibi her doku ve organ sisteminin moleküler ve hücresel düzeni vardır. Birinci kısım, insan fizyolojisi açısından bir
çatı oluşturan temel yapı taşlarına genel bir bakış sunmaktadır. Bu noktada önemle belirtilmelidir ki biyofizik, biyokimya veya hücresel ve moleküler fizyolojinin ayrıntılı açıklamalarını içeren kısımlar, bu disiplinlere ait temel prensiplerin ilerideki kısımlarda tartışılan tıbbi fizyolojiye katkılarının hatırlatılmasını amaçlanmaktadır.
Bu kısmın ilk bölümünde temel yapı taşları olan elektrolitler, karbohidratlar, yağlar, yağ asitleri, amino asitler, proteinler ve nükleik asitler anlatılmış ve tartışılmıştır. Öğrencilere
biyofizik ve biyokimyanın bazı temel prensipleri ve yapı taşları ile bunların fizyolojik çevreye nasıl yerleştikleri hatırlatılmıştır. Klinik Bilgi Kutuları’nda yapı taşları, temel prensipler
ve insan fizyolojisiyle ilişki kurulmasına yardımcı olmak için
klinik uygulamayla doğrudan ilişkili örnekler sunulmuştur.
Söz konusu temel prensipleri takiben genel hücre modeli
ve bileşenlerinden bahsedilmiştir. Hücrenin vücuttaki temel
birim olduğunun ve doku, organ ve organizmanın düzgün
işleyebilmesinin bu temel birimlerin birlikteliğine ve kendi
aralarındaki hassas etkileşime bağlı olduğunun anlaşılması
önemlidir.
Giriş kısmının ikinci bölümünde, diğer bölümlerde bahsedilen sistemlerin çoğuyla etkileşimi bulunan hücre gruplarının kavranılabilmesi açısından zemin oluşturmak üzere hücresel bir yaklaşım sergilenmiştir. Söz konusu hücre gruplarından ilki vücutta enflamatuar yanıtlara katılanlardır. Bu
hücrelerin tek başlarına ve beraberce gösterdikleri davranışlar ve vücutta enflamasyonun “açık sistemi” üzerindeki net
etkileri detaylı şekilde tartışılmıştır. Bahsedilen ikinci hücre
grubu sinir ve kas hücrelerinden oluşmaktadır ve insan fizyolojisindeki uyarılabilir yanıtlardan sorumludurlar. Bu hücrelerin iç işleyişlerine ve komşu hücreleri nasıl yönettiklerine
dair temel bilgilere sahip olunması, sonraki bölümlerde tartışılan her bir sistemle bütünleştirilebilmeleri açısından öğrencilere yardımcı olacaktır.
Son olarak; ilk kısım bir önsöz, bir hatırlatıcı ve ilerideki bölümlerde bahsedilen sistemler fizyolojisinin en iyi şekilde
anlaşılabilmesi için kolay ulaşılabilir bir kaynak görevi görmektedir. Bu kısımda yer alan bölümler hakkında detaylı bilgiye ulaşılabilmesi için her bir bölümün sonunda biyokimya, biyofizik, hücre fizyolojisi, kas ve sinir fizyolojisine dair çeşitli güncel kaynak kitaplar sunulmuştur. Bu ilk kısımda ortaya konulan genel bakışı yetersiz gören öğrencilerin temel prensipleri daha iyi kavramak üzere bahsedilen
kaynak kitapları incelemeleri faydalı olacaktır.