NAPISALA : Ema Alihodžić Jašarović arhitekta , saradnik u nastavi na
Arhitektonskom fakultetu u Podgorici
NAGRADE U ARHITEKTURI
DRUŠTVENA REKOGNICIJA ILI SATISFAKCIJA POJEDINCA ?
U SUSRET OVOGODIŠNJEM ČETVRTOM PO REDU CRNOGORSKOM SALONU ARHITEKTURE , ČIJA JE REALIZACIJA PREDVIĐENA ZA KRAJ NOVEMBRA 2020 . GODINE , A ČIJI JE RASPIS NA TEMU ,, TRANS-MI- SIJA ’’ U TOKU , DOŠLA SAM NA IDEJU DA OVAJ TEKST POSVETIM TOME KOLIKO JE ULOGA NAGRADA U ARHITEKTONSKOM STVARALAŠTVU VAŽNA , NE SAMO ZA NAGRAĐENOG POJEDINCA VEĆ ZA CJELOKU- PNO DRUŠTVO . NAIME , NAGRADE U ARHITEKTURI NE PREDSTAVLJAJU SAMO SATISFAKCIJU ZA AUTORA DJELA , IAKO JE PRIZNANJE OD STRANE REFERENTNE GRUPE – ČLANOVA ŽIRIJA , SUBJEKTIVNO VEOMA ZNAČAJNO ZA POJEDINCA , ONA AFIRMIŠU NOVE ARHITEKTONSKE VRIJEDNOSTI , PODIŽU STANDARDE STRUKE ALI I PROSTORA ... UPISUJUĆI NAGRAĐENI OBJEKAT NA MAPU ZNAČAJNIH OSTVARENJA KOJA ULAZE U ANTOLOGIJU GRADITELJSKOG NASLIJEĐA . SISTEM NAGRAĐIVANJA PREDSTAVLJA VAŽAN PODSTICAJNI INSTRUMENT KULTURNIH POLITIKA , I KAO TAKVA NAGRADA PREDSTAVLJA GRATIFIKACIJU KOJU STRUKA I DRUŠTVO PRIZNAJE POJEDINCU ( STVARAOCU ) I TIME GA POTVRĐUJE , DAJE MU LEGI- TIMITET U NEKOJ OBLASTI STVARALAŠTVA , ALI I DOPRINOSI PORASTU DRUŠTVENOG I KULTURNOG UGLEDA . NAGRADE MOGU IMATI I EMANCIPATORSKU ULOGU DRUŠTVA , POZICIONIRAJUĆI I PROMOVI- ŠUĆI NOVE VRIJEDNOSTI GRADA , NASTALE KAO REZULTAT AKTUELNOG POLITIČKOG , EKONOMSKOG I DRUŠTVENOG KONTEKSTA .
Govoreći o nagradama na prostoru socijalističke Jugoslavije , nemoguće je ne istaći značaj Borbine nagrade za arhitekturu koja je bila jedina savezna nagrada za arhitekturu i kao takva glavno mjerilo arhitektonske izvrsnosti u bivšoj Jugoslaviji i popularizacija najznačajnijih arhitektonskih postignuća , istovremeno gradeći jugoslovenski identitet . U saradnji sa Savezom arhitekata Jugoslavije , nagrada je ustanovljena 1965 ., na godišnjicu kada je 1922 . u Zagrebu štampan prvi broj lista “ Borba ”. Narednih decenija , nagrađivana su najznačajnija ostvarenja nastala na području nekadašnje Jugoslavije , a osvajanje ove nagrade smatralo se najvećim presti-
92
Jedina Savezna nagrada lista „ Borba “ za Crnu Goru , dodijeljena je za Hotel Podgorica autoorke Svetlane Kane Radević , 1967