My first Publication MADEIN_issuu styczeń-luty | Page 91

KRĘCILI TU WŚRÓD ROMÓW Początkowo reżyserzy planowali, że Pa- puszę zagra romska aktorka. Nie udało się takiej znaleźć. Zaangażowali Jowitę Budnik, znaną z wielu filmów reżyserskiej pary. Okazało się, że Jowity mama od dziecka zabierała ją na festiwale muzyki romskiej, obydwie fascynowały się tą kulturą i dobrze ją znały. To zaprocentowało akceptacją społeczności romskiej, która przyjęła ak- torkę do domu. Pomieszkiwała z nimi, przez rok uczyła się języka, poznawała z bliska ich dramaty, radości. Pomogło to realizatorom w kontakcie z tym środowiskiem. Jest to pierwszy polski film, którego dialogi nagra- no głównie w języku romskim. GRANICE INGERENCJI Twórcy zdecydowali się na konwencję czarno-białą, ze względów finanso- wych. Budżet nie pozwalał budować wielkich scenografii. Duża część filmu była kręcona na tzw. green screenach. Potem w postprodukcji budowano sce- nografię, robione były multiplikacje wozów, namiotów. Przy czarno-bia- łym kolorze dużo słabiej widać gra- nice ingerencji komputerowej. W ten sposób realizatorzy mogli odtworzyć nieistniejące sztetle, miasteczka i „usu- nąć” z pejzażu niepotrzebne elementy. –  W  takiej konwencji mogliśmy też uniknąć cepelii i etnograficznego bana- łu – tłumaczyła reżyserka. – Postanowi- liśmy, że chcemy opowiedzieć historię o sile, unikalności romskiej kultury. Na- szym producentem był Lambros Ziotas, niezwykły człowiek, znakomity profe- sjonalista, zaangażowany emocjonalnie w tę realizację. Dzięki niemu niemożli- we stawało się możliwe! BURZLIWA DYSKUSJA Na premierze 12 listopada 2013 roku w olsztyńskim kinie Helios, na widowni oprócz twórców zasiadła publiczność romska. Spontanicznie i emocjonal- nie przeżywała projekcję. Seans wzbudził gorące emocje i burzliwą dysku- sję o dzisiejszej sytuacji Romów w Polsce i na świecie. – Romowie podczas realizacji filmu byli ofiarni, cierpliwi, bardzo pomocni. Myślę, że głęboko przeżyli tę rekonstrukcję życia taborowego – mówi Joanna Kos Krauze. – Kiedy po zakończonych zdjęciach składaliśmy scenografię – płakali. 091 UPAMIĘTNIĆ ZNIKAJĄCY ŚWIAT Film zdobył m.in. „Orły” dla najlepszej muzyki – Jan Kanty Pawluśkiewicz, zdjęć – Krzysztof Ptak, Woj- ciech Staroń, scenografii – Anna Wunderlich i kostiu- mów – Barbara Sikorska-Bouffał. A także nagrodę Specjalną na Festiwalu w Karlowych Warach. Oglą- dalność w Polsce to około 250 tys. widzów. Nie ma jednak tygodnia, żeby film nie był wyświetlany gdzieś na świecie. – Warto było stać na mrozie, na bagnach. Mogliśmy upamiętnić świat, który już zniknął i przy- wrócić wiersze wielkiej poetki. Bo niestety tabory cygańskie zniknęły już z panoramy współczesnej Europy – przyznaje reżyserka.  Tekst: Beata Waś, konsultacje merytoryczne: Bogumił Osiński Obraz: Krzysztof Ptak, W. Staron Mecenas projektu: Warmińsko-Mazurski Fundusz Filmowy wspiera twórców realizujących w regionie filmy fabular- ne i seriale telewizyjne, dokumenty i animacje. Warmińsko-Mazurski Fundusz Filmowy Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych Olsztyn, ul. Parkowa 1 www.funduszfilmowy.warmia.mazury.pl