Επιστημονικό Περιοδικό « ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ έρευνα & εφαρμογές » Τόμος 1, Τεύχος 1, 2017 ISSN:
Κατανόηση
Η κατανόηση αποτελεί μια εσωτερική αναπαράσταση του νοήματος του αντικειμένου που προσπαθούμε να καταλάβουμε( Kroll et al., 1992). Ο στόχος αυτού που προσπαθεί να κατανοήσει, είναι να παράγει πληροφορίες από αυτά που ακούει ή διαβάζει και για το λόγο αυτό βασίζεται στην ήδη υπάρχουσα γνώση του. Χρησιμοποιεί τη γνώση που έχει για τη σημασία των λέξεων, για τους γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες, ή την πραγματολογική γνώση, ενώ μπορεί ακόμα και να συμπληρώσει νοητά τα κενά ενός κειμένου ώστε να συναγάγει συμπεράσματα από κάτι που δεν έχει ειπωθεί. Όλες αυτές οι διεργασίες γίνονται γρήγορα και αυτόματα γι’ αυτό πολλές φορές δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πώς φτάσαμε στο σημείο να κατανοήσουμε κάτι( Just et. al., 1976).
Οι περισσότερες έρευνες σχετικά με την κατανόηση αφορούν την κατανόηση κειμένου. Ένα από τα πιο γνωστά μοντέλα που αναφέρονται στο πώς ο αναγνώστης κατανοεί ένα κείμενο είναι αυτό του Kintsch( 1997). Το μοντέλο αυτό αναφέρεται σε τρία επίπεδα νοητικής αναπαράστασης του νοήματος. Στο πρώτο επίπεδο κωδικοποιούνται τα δομικά χαρακτηριστικά των λέξεων και των φράσεων και οι σχέσεις των γλωσσικών στοιχείων μεταξύ τους. Στο επόμενο επίπεδο έχουμε τη σημασιολογική αναπαράσταση των πληροφοριών, ενώ στο τελευταίο επίπεδο επιτελείται η βαθύτερη κατανόηση κατά την οποία οι προηγούμενες γνώσεις παράγουν νέες αναπαραστάσεις( Baddeley, 2003). Η βαθύτερη κατανόηση συνδέεται άμεσα με την κριτική σκέψη η οποία προϋποθέτει τον εντοπισμό και ορισμό προβλημάτων, τη συλλογή δεδομένων και την
2