Moment-Expo 135 - WEB - TR MOMENT 135 - WEB - TR | Page 66

ANALİZ
İHRACAT ‘SONUÇ’TUR,
ASIL OLARAK ‘NEDENLERE’
ODAKLANMAMIZ LAZIM
ALPER KARAKURT
MAKINE İHRACATÇILARI BIRLIĞI DANIŞMANI
2018 YILININ SON ÇEYREĞİNDEKİ YÜZDE 3’LÜK DARALMADAN SONRA TÜRKİYE BU YILIN İLK ÇEYREĞİNDE TAHMİNLERE
PARALEL OLARAK NEGATİF BÜYÜDÜ. KÜRESEL FİNANSAL KRİZ SONRASINDA TÜRKİYE’NİN İLK ÇEYREKLER BAZINDA
ORTALAMA BÜYÜME ORANI İSE YÜZDE 7,1’Dİ. GEÇEN YILIN İLK ÇEYREĞİNDE YÜZDE 7,4 GİBİ CİDDİ BİR PERFORMANS
GÖSTEREN TÜRKİYE’NİN 2019 YILININ AYNI DÖNEMİNDE YÜZDE 2,6 ORANINDA DARALMASI, GEÇİCİ DE OLSA
TÜRKİYE’NİN GERÇEK PERFORMANSINDAN UZAKLAŞTIĞINI BİZE SÖYLÜYOR.
İ
ç talepteki yetersizliği
dış pazarlara yönelerek
aşmaktan başka çaresi
olmayan ekonomik ak-
törler için ihracatın yalnızca
bir ihtiyaç değil aslında bir
gereklilik olduğunu bu gün-
lerde bir kez daha görüyoruz.
İlk çeyrekte ihracatın büyü-
meye yüzde 9,5’lik pozitif
katkısı, bu durumu net olarak
teyit ediyor. İhracattaki
rekorlarla gururlanmak-
ta haklıyız, ancak yazının
başlığında da belirttiğim
gibi ihracat bir sonuç olarak
görülmeli ve bizi bu sonuca
götüren nedenlerin analizi
yapılmalıdır ki sonrasında
nereye ve ne kadar gide-
bileceğimizin öngörüsünü
gerçekleştirebilelim.
Bu kısa yazımızda, Dünya
Bankasının veri setleri-
ni kullanarak Türkiye’nin
ihracatındaki gelişmeleri,
2000 yılı ve küresel kriz
sonrası olan 2009 yılını baz
alarak kısaca analiz edece-
ğim. Amacım, son dönemde
Türkiye’nin büyümesine çok
ciddi destek veren ihraca-
tın profilini karşılaştırmalı
olarak ele almak. Bunun
için Dünya Bankası Ticaret
Veri Setinde verisi olan tüm
ülkelerden oluşan “dünya
ortalaması” ile Türkiye’nin de
• 64
içinde bulunduğu “üst-orta
gelir grubu” ve “orta gelir
grubu” ülkelerin ortalama-
larını Türkiye rakamlarıyla
karşılaştıracağım.
Grafik 1’de, 2000 yılı 100
olarak belirlenerek Türkiye
ve dünya genelindeki ihracat
birim fiyat endeks değerleri
karşılaştırılıyor. 2000-2009
yılları arasında yüzde 50 gibi
çok ciddi bir artış göste-
ren ihracat birim fiyatında
Türkiye’nin performansı bu
dönemde dünya ortala-
masına eşit. Tüm dünyada
ve Türkiye’de de 2000’li
yıllardan küresel krize kadar
bir yandan dünya ticareti
artarken aynı zamanda da
ihracatın birim fiyatı artış
göstermiş. Krizden sonra-
sında 2011 yılına kadar birim
fiyat artışı devam etmiş ve
sonrasında düşüş trendine
girmiş. 2015 yılında dünya ve
Türkiye’nin ihracat birim fiyatı
2009 yılına gerilerken, son
veri yılı olan 2017’de dünya
ihracat birim fiyatı yeniden
156’ya tırmanmış, Türkiye’de
ise 2009 fiyatının altında
kalmaya devam etmiş. Tüm
yıllarda Türkiye’nin ihracat bi-
rim fiyatının dünya ortalama-
sının altında kalması ve aynı
zamanda rakamın azalan bir
trend içinde olması, ihracatın
GRAFİK 1 - 2000-2017 YILLARI ARASINDA
İHRACAT BİRİM FİYAT ENDEKSİ
200
DÜNYA
TÜRKİYE
180
160
140
120
100
80
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
2014
2016
2018
GRAFİK 2 - 2009-2017 YILLARI ARASINDA İMALAT
SANAYİSİ İHRACATI İÇİNDE İLERİ TEKNOLOJİNİN PAYI (YÜZDE)
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2008
2009
2010
2011
2012
TÜRKİYE
deseninin incelenmesi gerek-
liliğini beraberinde getiriyor.
Grafik 2’de ise Türkiye ile
rekabet halindeki ülkelerin
yer aldığı orta gelir grubunun
ihracatında ileri teknolojinin
payı gösteriliyor ve yıllar
2013
2014
2015
2016
2017
2018
ORTA GELİR GRUBU ÜLKELERİ
itibarıyla değişimi Türkiye
ile karşılaştırılıyor. Aslında
hepimiz bu oranın düşük
olduğunu biliyoruz ancak
dikkat çeken nokta, 2017’de
Türkiye’nin yüzde 2,5’e
yükselen değeri: 2017’de