MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 80

թյուն 1 : Փաստարկելու համար ես կմեջբերեմ՝ ա. Իսլամական մեկ այլ
արմատական կազմակերպության՝ Համասի դեպքը, որի գործողու-
թյուններն ու բռնությունը տեղային են, կենտրոնացած ընդդեմ մեկ
թշնամու, ուստի դրա արմատական աշխարհընկալումը չի դիտվում
որպես սպառնալիք միջազգային կարգի համար. սակայն Ալ-Կաիդայի
դեպքում սպառնալիքը ոչ միայն հարձակումն ու բռնությունն է, այլև
ներկայիս մուսուլման երկրների և Արևմուտքի դեմ վեր հառնող
իսլամական վտանգի ահագնացման վախը։ Օրինակ՝ Դեյվիդ Քիլքալենը
(David Kilcullen) հատուկ շեշտում է Ալ-Կաիդայի՝ տեղականից հա-
մաշխարհային կառույցի վերածվելու լրջությունը և դրա հետևանքները
համաշխարհային ահաբեկչության և դրա դեմ պայքարի խնդիրներում 2 :
Ակնարկի երկրորդ մասը կենտրոնանում է Ալ-Կաիդայի կողմից մեր-
ձակա և հեռակա թշնամու դեմ արմատական ջիհադ հայտարարելու
տրամաբանական բացատրության, ինչպես նաև սեփական տարածքում
(Արաբական թերակղզի) և միջազգային ասպարեզում (Արևմուտք) ար-
մատականության տարածման վրա, ինչը ցույց է տալիս, որ Ալ-Կաի-
դայի հիմնարար սպառնալիքը գալիս է ոչ միայն նշված թիրախին
ուղղված ահաբեկչական հարձակումից, այլ կառույցի գաղափարաբա-
նությունից։
Բռնությո՞ւն, թե՞ գաղափարաբանություն
Մասնագետների շրջանում ահաբեկչությունն ավանդաբար ըն-
կալվում է որպես անհատների խմբի հարձակում անմեղ մարդկանց
վրա։ Օրինակ՝ Ուիլիամ Սեֆայըրը (William Safire) այն նկարագրում է
որպես «…վախի միջոցով հետապնդում, հանրության ահաբեկում փոքր
խմբավորման կողմից՝ որպես զենք գործածելով անմեղ մարդկանց
սպանության հանդեպ հասարակական հակակրանքը» 3 : Նմանապես,
Օքսֆորդյան բառարանում տվյալ հասկացության բուն իմաստը ներկա-
յացված է որպես «…կյանքի համար վտանգավոր գործողություն(ներ)՝
իրականացված կազմակերպված և քաղաքականապես շահագրգիռ
ինքնակոչ խմբավորումների կողմից» 4 : Այսպիսով՝ իրականացվող
Walzer M., Arguing about War, New Haven & London, 2004, pp. 131-133.
Kilcullen D., The Accidental guerrilla, Carlton North, Victoria, Australia, 2009, p.12.
3 Safire W., Safire’s Political Dictionary, New York, 1968, p. 719.
4 The Concise Oxford Dictionary of Politics, Ed Iain McLean and Alistair McMillan,
Oxford, 2009. Oxford Reference Online,
80
1
2