MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | 页面 64
ԻՍՐԱՅԵԼՅԱՆ ԱՐՄԵՆ
(ԱԻ)
ԻՐԱՆԻ ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԴԻՐՔՈՐՈՇՈՒՄԸ
ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱԿԱՄԱՐՏՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՑՈՒՄ
(ՔԱՌՕՐՅԱ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ ԵՎ ՀԵՏՈ)
Իրանը, Հայաստանի, Արցախի և Ադրբեջանի հետ ունենալով
ընդհանուր ցամաքային սահման, ԼՂ հակամարտության առ աջին իսկ
օրվանից առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձրել իր հյուսիսային
սահմաններում ընթացող զարգացումներին: Ինչպես հակամարտու-
թյան կարգավորման գործում իրականացրած միջնորդական առաքե-
լության ժամանակ, այնպես էլ 1994 թ. ստորագրված զինադադարից
հետո ընկած ժամանակահատվածում Արցախի հարցում Իրանը վարել
է հավասարակշռված քաղաքականություն: Վերջին երկու տասնամ-
յակում Թեհրանի դիրքորոշումն էական փոփոխություն չի կրել, սակայն
2014-2016 թթ. Իրանը սկսեց հաճախակի ակնարկել նաև միջնորդական
առաքելություն իրականացնելու մասին՝ հայտարարելով, որ հայկական
և ադրբեջանական կողմերի համաձայնության դեպքում Թեհրանը
կհրապարակի ԼՂ հակամարտության կարգավորման իր ծրագիրը 1 :
Արցախյան հակամարտության նկատմամբ պաշտոնական Թեհ-
րանը հավասարակշռված մոտեցում ցուցաբերեց նաև ապրիլյան քառ-
օրյա պատերազմի օրերին, որն ինչ-որ չափով զսպող ազդեցություն
ունեցավ Թուրքիայի և Ադրբեջանի գործողությունների վրա:
Մինչ Իրանի քաղաքական շրջանակները ստեղծված ճգնաժա-
մային իրավիճակով պայմանավորված փորձում էին ճշգրտել իրենց
դիրքորոշումն ու գնահատել իրավիճակը, Ադրբեջանի կողմից 2016 թ.
ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ իրականացրած
ռազմական գործողություններին Իրանի ռազմական ղեկավարությունը
բավականին արագ արձագանքեց:
Ինչպես փաստում է Իրանի իսլամական հեղափոխության պա-
հապանների կորպուսի (ԻՀՊԿ) «Աշուրա» ստորաբաժանման հրամա-
նատար, գեներալ Ղոլամ Ասգար Քարիմիանը, Արցախի և Ադրբեջանի
միջև սկսված պատերազմի առաջին իսկ պահից, որպեսզի ռազմական
دارد طرحی كوهستانی قرهباغ مناقشه حل با ارتباط در ايران
(Իրանը ԼՂ հակամարտության կարգավորման վերաբերյալ մշակած ծրագիր
ունի) http://www.isna.ir/news/93092916781/
64
1