բռնկումը հրահրվեց հենց նավթային ընկերությունների և ԱՄՆ-ի կողմից : Իրանում հեղափոխությունից 35 հետո և , համապատասխանաբար , Իրանից նավթի մատակարարումների կրճատումից հետո Սաուդյան Արաբիան բարձրացրեց նավթի արդյունահանումը , սակայն մոնոպոլիաները արհեստականորեն նավթային դեֆիցիտ առաջացրին : 1979 թ . առաջինը նավթի գինը բարձրացրեց Բրիտանական ազգային նավթային ընկերությունը : Դրա հետևանքով Ռոտերդամի շուկայում միջնորդ ընկերությունները բարձրացրին նավթի գինը` մեկ բարելի դիմաց 13 դոլարից հասցնելով 37-ի : Ընդ որում ՕՊԵԿ-ի անդամներից մոնոպոլիաները նավթը ստանում էին վաճառքային պաշտոնական գներով , բայց Ռոտերդամում այն իրացնում էին երեք անգամ ավելի թանկ : Այդ պատճառով ՕՊԵԿ-ի անդամ երկրները ևս բարձրացրին գները 36 :
Երբ 1979 թ . մարտին Ժնևում կայացած ՕՊԵԿ-ի 53-րդ արտակարգ համաժողովը թույլատրեց մասնակիցներին ինքնուրույն սահմանել պաշտոնական գների ավելացումները , հաշվի առնելով դրությունը շուկայում , ապա հաստատվեց բազմագնային համակարգ : ՕՊԵԿ-ի անդամները չկարողացան պայմանավորվել գների համաձայնեցված քաղաքականության շուրջ : Արդյունքում նավթի շուկայում ստեղծվեց վտանգավոր իրավիճակ , երբ ՕՊԵԿ-ի յուրաքանչյուր երկիր իրականացնում էր սեփական գնային քաղաքականությունը : 80-ականների սկզբին ՕՊԵԿ-ի շրջանակներում սկսվեց չկառավարվող ‹‹ գնային պատերազմ ››, որը սպառնում էր ոչ միայն կազմակերպության անդամների շահերին , այլև Արևմուտքի զարգացած երկրներին :
ՕՊԵԿ-ի խնդիրները 70-ական թվականներին կապված էին գնային ամբողջական հայեցակարգի և այդ ոլորտում միասնական փոխհամաձայնեցված քաղաքականության բացակայության հետ , որը պայմանավորված էր ՕՊԵԿ-ի ներսում հակասությունների առկայությամբ : Այդ կազմակերպությունն իր մեջ միավորում էր ի սկզբանե զարգացվածության տաբեր ուղղություններ ընտրած և տարբեր մակարդակներ ունեցող նավթարդյունահանող երկրներ , ինչն էլ դժվա-
35
Իրանի իսլամական հեղափոխությունը ( պարս . ) انقلاب اسلامی 1978 թ . Հունվարից 1979 թ . ապրիլ ընկած ժամանակահատվածի դեպքերի շղթան է , որի արդյունքում երկրից հեռացավ շահ Մոհամմադ Ռեզա Փեհլևին , տապալվեց միապետությունը , և 1979 թ . ապրիլին Իրանը հռչակվեց Իսլամական Հանրապետություն` Այաթոլլա Խոմեյնու գլխավորությամբ :
36
Дребушевский А ., նշվ . աշխ ., էջ 40 :
47