ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ ՀԵՐՄԻՆԵ ( ԱԻ )
1973 Թ . ԱՐԱԲԱ-ԻՍՐԱՅԵԼԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄՆ ՈՒ ՆԱՎԹԱՅԻՆ ԷՄԲԱՐԳՈՆ
Էներգետիկ ռեսուրսներով , մասնավորապես նավթով հարուստ Մերձավոր Արևելքի արաբական երկրները մշտապես եղել են գերտերությունների ուշադրության կենտրոնում : Մինչև նավթի հանքավայրերի հայտնաբերումը տարածաշրջանն Արևմուտքի համար մեծ կարևորություն էր ներկայացնում աշխարհաքաղաքականության տեսանկյունից , իսկ էներգետիկ ռեսուրսների պաշարների հայտնաբերումից հետո դրա նշանակությունն էլ ավելի մեծացավ :
Եվրոպական տերությունների միջև արաբական երկրների մանդատների բաժանումից հետո Մերձավոր Արևելքի արաբական պետություններում արևմտյան ընկերությունները սկսեցին իրականացնել նավթի հետախուզում , արդյունահանում և արտահանում : Այդ ամենը կատարվում էր կոնցեսիոն պայմանագրերի համաձայն , որոնք կնքվում էին անհավասար պայմաններով , և ընդհուպ 70-ական թվականների սկիզբը կոնցեսիոն համակարգը շարունակում էր մնալ Մերձավոր Արևելքում մոնոպոլիաների գործունեության հիմքը : Օտարերկրյա նավթային կոնցեսիաների ազգայնացման գործընթացը գործնականորեն ավարտվեց միայն 1979-1980 թվականներին :
Արդեն 20-րդ դարի 50-ական թվականներին , երբ ազգայնացման համար պայքարը նոր էր սկսվել , արաբները , հասկանալով Արևմուտքի կախվածությունը իրենց նավթային մատակարարումներից , մի քանի անգամ փորձեցին օգտագործել այդ հանգամանքը իրենց քաղաքական նպատակներին ծառայեցնելու համար :
Առաջին նման փորձը եղավ Սուեզյան ճգնաժամի ժամանակ , ապա 1967 և 1973 թվականների արաբա-իսրայելական պատերազմների ժամանակ , սակայն Արևմուտքի համար լուրջ խնդիրներ առաջացրեց հատկապես 1973 թ . հոկտեմբերյան պատերազմի ժամանակ կիրառած արաբական էմբարգոն :
Արագ և համոզիչ հաղթանակ տանելով 1967 թ . պատերազմում` Իսրայելը վստահ էր , որ մոտակա տասնամյակներում արաբները չեն համարձակվի հարձակվել իրենց վրա : Սուեզի ջրանցքի երկայնքով իսրայելցիները կառուցել էին հզոր ամրություններ , որոնք կոչվում էին
37