ՊՈՂՈՍՅԱՆ ՆԱՐԵԿ ( ՀՑԹԻ )
ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՆՑԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՆԽԵԼՈՒ ԵՎ ԴՐԱ ՀԱՄԱՐ ՊԱՏԺԻ ՄԱՍԻՆ ԿՈՆՎԵՆՑԻԱՅԻ ԸՆԴՈՒՆՈՒՄԸ ԵՎ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԹԵՄԱՆ
Հրեական ծագում ունեցող լեհ իրավաբան Ռաֆայել Լեմկինը , ով ցեղասպանություն եզրույթի ստեղծողն է , կարևոր մասնակցություն է ունեցել է 1948 թ . դեկտեմբերի 9-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից ընդունված « Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժի մասին » կոնվենցիայի կազմմանը : Լեմկինը նաև պայքարել է կոնվենցիայի վավերացման համար :
Հոդվածում փորձ է արվում ներկայացնել , թե ինչ ազդեցություն է ունեցել Հայոց ցեղասպանությունը Ռաֆայել Լեմկինի` Ցեղասպանության հանցագործությունը կանխելու և դրա համար պատժի մասին կոնվենցիայի ընդունմանը միտված գործունեության մեջ :
1946 թ . հոկտեմբերին` Նյուրնբերգի դատավարությունից մի քանի օր հետո , Հնդկաստանը , Կուբան և Պանաման խնդրեցին ցեղասպանության հարցն ընդգրկել ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի առաջին հանդիպման օրակարգում : Նրանք կոչ էին անում Գլխավոր ասամբլեային դատապարտել ցեղասպանության հանցագործությունը , նույնիսկ եթե դա կատարվում է խաղաղ պայմաններում 1 :
1946 թ . դեկտեմբերի 11-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ընդունում է թիվ 95 ( 1 ) բանաձևը , որով հաստատվում էին միջազգային իրավունքի այն սկզբունքները , որոնք ամրագրվել էին Նյուրնբերգի միջազգային դատարանի կանոնադրությամբ 2 : Գլխավոր ասամբլեայի կողմից հաստատվում է նաև թիվ 96 բանաձևը , որի ընդունման համար նիստ էր հրավիրել ՄԱԿ-ի Տնտեսական և սոցիալական խորհուրդը , կազմելու միջազգային պայմանագիր , որը կպարտադրի պետություններին կանխել և պատժել ցեղասպանության հանցագործությունը :
1
Shelton D ., Encyclopedia of Genocide and Crimes Against Humanity , Macmillan Reference USA : 2005 Thomson Gale , vol . 1 , p . 204 .
2
United Nations General Assembly Resolution 95 ( 1 ) of 11 December 1946 , ( https :// documents-ddsny . un . org / doc / RESOLUTION / GEN / NR0 / 033 / 47 / IMG / NR003347 . pdf ).
319