MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 214

սալաքար էր 35 , Շուշանց գյուղի վանքից հայտնաբերված արձանա-
գրության մասին 36 , Կողբանց գյուղի վանքի խորանի 37 , Վարագա վանքի
եկեղեցիներից մեկի խորանը 38 , Սղգյա գյուղի եկեղեցուց հայտնաբեր-
ված արձանագրությունները 39 և այլն:
Եկեղեցիներում պահվող արձանագրությունների վրա, օրինակ՝
վերոհիշյալ Սուրբ Պողոս եկեղեցու և Սղգյա գյուղի եկեղեցու արձա-
նագրությունների 40 (ինչպես նաև շատ այլ արձանագրությունների) 41
վրա կարելի է նշմարել խաչեր: Ըստ երևույթին խաչը տվյալ դեպքում
հանդես է գալիս որպես յուրօրինակ կնիք՝ սեպագիր արձանա-
գրությունը պահպանելու համար: (Օրինակ՝ Խառակոնիսի արձանա-
գրությունը (տե՛ս նկար 2) 42 :
Լեյարդը, պատմելով Վանի եկեղեցիներից մեկում պահվող
սեպագրերի մասին, նշում է, որ պատը պետք է սպիտակեցվեր, սակայն
քահանան կարգադրել է սեպագրերի հատվածները մաքրել ծեփից՝
դրանք ուսումնասիրելու համար 43 : Մովսիսյան Արտակը զրույցում
նշեց, որ Աղթամարում անցկացված պեղումների ժամանակ վանքի
խցերից մեկում հայտնաբերվել էին մի խումբ ուրարտական արտա-
կարգ պահպանված արձանագրություններ: Միգուցե այդ նույն
արձանագրությունների մասին է հիշատակում Հ.Լինչը 1892 թվականին
կատարած իր ուղևորության նկարագրության մեջ. «Շէնքին արեւելեան
Sayce A.H., նշվ.աշխ. էջ 454:
Saint-Martin M., նշվ.աշխ. էջ 186; Sayce A.H., p.499: Վանքերում և եկեղե-
ցիներում հայտնաբերված այլ արձանագրությունների մասին տե՛ս նույն տե-
ղում, էջ 500, 501, 504:
37 Saint-Martin M., նշվ.աշխ. էջ 187; Sayce A.H., նշվ. աշխ., p. 509; Арутунян Н.,
նշվ.աշխ., էջ 109:
38 Saint-Martin M., նշվ.աշխ. էջ 187; էջ 1853; Sayce A.H., նշվ.աշխ. էջ 531:
39 Saint-Martin M., նշվ.աշխ. էջ 186; Арутунян Н., նշվ.աշխ., էջ 126, 134:
40 Սուրբ Պողոս եկեղեցու արձանագրությունը, տե՛ս՝ Н.Арутунян, նշվ.աշխ., էջ
30 (фото XII); Меликишвили Г.А, Урартские клинообразные надписи, Вестник
древней истории, 1953, № 1, фото № 2, 306 և 307 էջերի միջև: Սղգյա գյուղի
արձանագրությունը՝ Н.Арутунян, նշվ.աշխ., էջ 134-135 (фотоLXVII)
41 Н.Арутунян, նշվ.աշխ., էջ 98 (рис XLII), էջ 113 (фото LII ), էջ 124-125 (фото LX,
LXI), էջ 139 (фото LXV), էջ 312-318 (фото CXXXVI), Խորխորյան տարեգրության
կրկնօրինակի վրա՝ Н.Арутунян, նշվ.աշխ., фото LXXXV: Խառակոնիսի արձա-
նագրությունը՝ տե՛ս Меликишвили Г.А, նշվ.աշխ., էջ 313-317:
42 Աղբյուրը՝ Меликишвили Г.А, նշվ.աշխ., фото № 2 314 և 315 էջերի միջև:
43 Layard A.H., նշվ.աշխ. էջ 344:
214
35
36