MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 188

քաղաքական , մշակութային իրադրության և , համապատասխանաբար , խնդրի վերաբերյալ առկա տարբերություններին , այնուամենայնիվ , հնարավորություն է տալիս ավելի հստակեցնել կանանց մասնակցության վիճակը , այն սահմանափակող խոչընդոտները և այդ երկրներում կանանց իրավունքներն ու կարգավիճակն ընդհանրապես :
Հարցման մեջ ներգրավված էին ամենատարբեր մասնագիտություններ ունեցող և տարբեր բնագավառներում աշխատող կանայք :
Հարցաթերթիկները բաղկացած էին հինգ հարցից , որոնք վերաբերում էին կանանց մասնակցության հետ կապված գործոններին , այն է` հասարակական-մշակութային , անհատական , ընտանեկան , իրավական և կրթական , ինչպես նաև հասարակական մասնակցության նկատմամբ կանանց վերաբերմունքը :
Պատասխանները ցույց են տվել , որ հասարակական մասնակցության հանդեպ կանանց վերաբերմունքն ուղղակիորեն կապված է վերը նշված գործոնների` նրանց հասարակական դիրքի , կրթական մակարդակի , աշխատանքային փորձի , տարիքի և այլ առանձնահատկությունների հետ : Հարցման թեմաներից յուրաքնչյուրը և դրանց բովանդակությունը դասակարգվեցին ըստ հասարակական , մշակութային , ընտանեկան , անհատական և կրթական ոլորտների : Սկզբնական ուսումնասիրության արդյունքների հիման վրա կազմվեց հիմնական հարցաթերթիկը , որը պարունակում էր 48 պատասխան :
Պատասխանների վերլուծությունը , ինչպես և պետք էր սպասել , մեկ անգամ ևս հաստատեց , որ հասարակական մասնակցության հանդեպ կանանց վերաբերմունքը մեծ չափով պայմանավորված է նրանց հասարակական դիրքով , կրթությամբ , աշխատանքային փորձով , տարիքով , աշխատանքային օրենքներով և այլն :
Ելնելով հիշատակված հեղինակների տեսակետներից , ինչպես նաև մեր կողմից կատարված հետազոտության արդյունքներից ՝ զարգացման մեջ կանանց մասնակցության խոչընդոտներն ընդհանուր առմամբ կարելի է բաժանել երկու խմբի ՝ 1 ) բնածին ( էնդոգեն ) և 2 ) արհեստական ( էկզոգեն ) խոչընդոտներ :
Ամփոփելով ՊԾԱԵՀԽ երկրներում կանանց ներգրավման հարցում առկա ձեռքբերումները , պետք է նշենք , որ դրանք արդյունք էին այդ երկրների իշխանությունների կողմից տարբեր բնագավառների բարենորոգմանն ու երկրների զարգացմանը նպատակաուղղված քաղաքականության , որոնց իրականացմանը մեծապես նպաստեց նաև Արևմուտքի ուղղակի ազդեցությունը , արևմտյան մշակույթի` տարբեր
188