MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 175

քը ոչ թե «նեոօսամնիզմն» է, ինչպես շատերը բնորոշում են, այլ՝
«պանիսլամիզմը» 17 :
Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության գաղափարախոսու-
թյան վրա Դավութօղլուի ազդեցությունը չի սահմանափակվել միայն
«Ռազմավարական խորք» աշխատությամբ: Հետագայում նա շրջանա-
ռության մեջ է դնում արտաքին քաղաքականության իրականացման
համար անհրաժեշտ նոր մեթոդաբանական սկզբունքներն ու մոտե-
ցումները, որոնք վերամշակվել և 2010 թ. հոդվածի տեսքով հրապա-
րակվել են ամերիկյան հեղինակավոր «Foreign Policy» ամսագրում:
Դավութօղլուի՝ Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության գործունեու-
թյան 5 սկզբունքներն են.
➢ պետության ներսում անվտանգության և ժողովրդավարության
միջև հավասարակշռության պահպանում,
➢ «զրո խնդիր հարևանների հետ»,
➢ պրոակտիվ ու կանխարգելիչ դիվանագիտություն,
➢ բազմավեկտոր արտաքին քաղաքականություն,
➢ ռիթմիկ դիվանագիտություն 18 :
Անդրադառնալով «Զրո խնդիր հարևանների հետ» սկզբունքին,
նշենք, որ ըստ Դավութօղլուի, երբ Թուրքիան հասնի հարևանների հետ
զրո խնդրի մակարդակի, ապա արտաքին քաղաքականությունում
մանևրելու լայն հնարավորություն ձեռք կբերի 19 : Ըստ նրա՝ Թուրքիան
իր արտաքին քաղաքականության հորիզոնները և ազդեցությունը
ընդլայնելու համար նախ պետք է կարգավորի և ամրապնդի հա-
րաբերությունները մերձակա ցամաքային ավազանի պետությունների
հետ 20 : Սակայն այս սկզբունքը, ըստ երևույթին, խոշոր հաշվով տվեց
միայն որոշակի ժամանակավոր արդյունք, որի պատճառն այն է, որ
Թուրքիան փորձում էր լուծել հարևան երկրների հետ խնդիրները իր
ցանկություններին և շահերին համապատասխան, այդպիսով՝ միտում
ունենալով բարձրացնել տարածաշրջանում սեփական դերը և Թուր-
քիային տարածաշրջանային առումով ուժային կենտրոն դարձնել, որը
Özkan B., «Davutoğlu, Neo-Osmanlıcı değil Pan-İslamist», Taraf Gazetesi,
23.08.2014,
http://arsiv.taraf.com.tr/haber-davutoglu-neo-osmanlici-degil-pan-
islamist-162144/ (Հասանելի է՝ 14.04.2016).
18 Davutoglu A., Turkey’s Zero Problem Foreign Policy», Foreign Policy Magazine, 20
May 2010.
19 Zengin G., նշվ. աշխ., էջ 88:
20 Davutoğlu A., Stratejik Derinlik, p. 119.
175
17