ՍԱՐԳՍՅԱՆ ՏԻԳՐԱՆ ( ՀԱԻ )
ԱՄՈՒՍՆԱԿԱՆ ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԿԱՐԳԱՎՈՐՈՂ « ՄԱՀՐԻԵՆ » ԻՐԱՆԻ ԻՍԼԱՄԱԿԱՆ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ
Մահրիեն ( մեհրիե مهريه ) ժամանակակից Իրանում ամուսնական հարաբերություններում դեռևս արդիական է և խիստ կարևոր դերակատարություն ունի :
Մահրիեն , լինելով Ղուրանով և իսլամական շարիաթով հաստատված նորմ , ոչ բոլոր իսլամադավան ժողովուրդների մոտ է լայն կիրառություն ունեցել : Որոշ իսլամադավան ժողովուրդների ամուսնական համակարգում մահրիեին զուգահեռ կամ նույնիսկ միայն , առաց մահրիեի , տարածված է / էր կալիմը : Վերջինս հայտնի էր և որոշ չափով դեռևս պահպանվել է բաշկիրների 1 , ղազախների 2 , նողայների 3 , թյուրքալեզու 4 այլ ժողովուրդների մոտ :
Մահրիե ( արաբերեն մահր ) բառն ունի սեմական ծագում և , ըստ Հ . Աճառյանի , առաջացել է ( mhr ) արմատից , նշանակում է « մի կին գնել » 5 : Մահրիե` մեհրիե ) مهريه ( բառի պարսկերեն բացատրությունը , ըստ Դեհխոդայի բացատրական բառարանի , նշանակում է « Այն , ինչ կտա փեսան հարսին ամուսնության համար / դիմաց » 6 : Աշոտ Սուքիասյանն իր « Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարանում » 7 գլխագնի
1
Տե ՛ ս Башкирская свадьба . http :// www . bashculture . ru / archives / 28 .
2
Տե ՛ ս Дзуцев Х . В . Монография « Эволюция осетинской семьи и межсемейных отношений ». http :// www . nocss . ru / projects / 18 / mon . php .
3
Տե ՛ ս Гаджиева С . Ш . Очерки истории семьи и брака у ногайцев в XIX - нач . ХХ вв ., Москва , 1979 .
4
Տե ՛ ս Максуди СадриАрсал Тюркская история и право http :// xacitarxan . narod . ru / sma / p27 . htm .
5
Աճառեան Հր ., Հայերէն արմատական բառարան , Երևան , 1926 : http :// www . nayiri . com / imagedDictionary Browser . jsp ? dictionaryId = 7 & query =% D5 % B4 % D5 % A1 % D5 % B0 % D6 % 80 .
6
Տե ՛ ս Դեհխոդայի բառարանի էլեկտրոնային տարբերակում : http :// www . loghatnaameh . org / dehkhodasearchresultfa . html ? searchtype = 3 & word = 2YXZh9ix24zZh % 2bKAjw % 3d % 3d .
7
Տե ՛ ս Սուքիասյան Ա ., Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան , Հայկական ՍՍՀ գիտությունների ակադեմիայի հրատարակչություն , Երևան , 1967 :
137