MIDDLE EAST HISTORY POLITICS CULTURE XI-XII Middle East | Page 135

համար ընդհանուր էր այն, որ դրանք ստեղծվել էին «Հատուկ կազ-
մակերպության» տեխնիկական ու կադրային հիմքի վրա և որոշա-
կիորեն այդ կազմակերպության աշխատանքի շարունակությունն ու
արդյունքն էին:
Առաջին աշխարհամարտի ավարտից հետո ստեղծված հատուկ
խմբերը ոչ պետական կազմակերպություններն էին, որոնց հիմնական
նպատակը քեմալական շարժման կարիքների ու շահերի սպասար-
կումն էր և Անտանտի ուժերի ու օսմանյան դե յուրե կառավարության
դեմ գործողությունները: Թուրքիայի անկախության համար շարժման
ընթացքում «Քարաքոլի» հիմնական գործառույթը Ստամբուլից Փոքր
Ասիա զենք-զինամթերքի և սպաների ու զինվորների տեղափոխումն էր,
ինչպես նաև Անտանտի և սուլթանական կառավարության վերաբերյալ
տեղեկությունների հայթայթումը:
«Քարաքոլի» վերահսկողությունը խնդիրներ էր առաջ բերում քե-
մալական վերնախավի շրջանում, ինչի հետևանքով նմանատիպ կազ-
մակերպությունները հայտնվում էին կրկնակի կրակի տակ՝ մի կողմից
Մուսթաֆա Քեմալի և նրա համախոհների քայլերը, մյուս կողմից՝ բրի-
տանական հետախուզության ու Ստամբուլի կառավարության գործո-
ղությունները, ինչպես և առկա էին անձնական շահերի և հետա-
քրքրությունների բախումներ և՛ կազմակերպությունների ներսում, և՛
ծավալված շարժման ընթացքում:
«Քարաքոլի» իրականացրած գործունեությունը Թուրքիայի ան-
կախության համար շարժման կարևոր բաղադրիչներից էր և լուրջ դե-
րակատարում ունեցավ շարժման հաջողության գործում՝ միևնույն ժա-
մանակ կապող օղակ և փորձ հանդիսանալով «Հատուկ կազմակեր-
պության» ու Թուրքիայի հանրապետական տարիներին ստեղծված հե-
տախուզական կազմակերպությունների համար:
PETROSYAN GEVORG
(IOS)
“INTERMEDIATE” INTELLIGENCE: THE IMPACT OF “KARAKOL” ON THE
KEMALIST MOVEMENT AND ON THE EMERGENCE OF TURKISH
INTELLIGENCE
In this paper, focusing on “Karakol”, I discuss the emergence of the
Turkish intelligence services in the “Intermediate period” between the
Armistice of Mudros till the establishment of the Republic of Turkey in 1923.
135